16 نکته مهم در سخنرانی و فن بیان

نکات مهم در سخنرانی

 

برای بیان اندیشه‌های ناب، نیازمند به آشنایی با مهارت سخنوری هستیم،خصوصا برای مبلغین که رسالت عظیمی را دارند،آشنایی و تسلط به این مهارت‌ها لازم و ضروری است.

همه‌ی کسانی که سخنرانی دارند از جمله سخنرانان کنفرانس ، اساتید و معلمان و مجریان و مبلغین دین، حتی کسانی که در جمع های خصوصی و اعیاد و می خواهند به ایراد سخنرانی بپردازند می توانند از این مباحث حداکثر استفاده را ببرند.

 

نکات مهمی که در  ایراد سخنرانی باید توجه کرد:

 

۱.مشاهده و ارزیابی مخاطبان

 

پیش از اینکه شروع به سخنرانی کنید مشاهده مخاطبان ، می تواند در اندازه گیری میزان گرایش و توجه مخاطبان به شما کمک کرده و با فضای حاکم در بین حاضران شما را آشنا سازد. شما شاید برای اولین بار است در جمع این مخاطبان به سخنرانی می پردازید. بنابر این به نکات زیر توجه نمایید و آنها را به خاطر بسپارید.

 

۲.در سخنرانی مراقب آنچه می گویید باشید.

 

بسیار مهم است که در سخنرانی تان مراقب آنچه می گویید باشید.

لغات و گفتار اشتباه می تواند اعتبار شما را تحت تاثیر قرار داده و هر تاثیر مثبتی که سخنان شما می توانست داشته باشد را از بین ببرد.

من این مبحث را با دو سوال آغاز می کنم :

چگونه می توانیم از معذرت خواهی به خاطر آنچه که می گوییم اجتناب کنیم؟چگونه می توانیم مطمئن باشیم که آنچه که در سخنرانی می گوییم می تواند اعتبار واطمینان قابل قبولی برای ما از جانب مخاطبان مهیا سازد؟

 

۳-کنترل و قایع غیر منتظره در سخنرانی

 

ممکن است به خوبی برای سخنرانی خود آماده باشید اما هنوز هم در هنگام سخنرانی با اشتباهات و مشکلاتی روبرو شوید و آن نیز به خاطر وقایع غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی است. در اینجا نکاتی را برای کنترل کردن این وقایع آورده ایم.

 

۴.نگاه مثبت به مخاطبان

 

بسیار ساده لوح هستیم اگر فکر کنیم که مخاطبان هر آنچه را که می گوییم به خاطر می سپارند.

این اتفاق هرگز رخ نمی دهد. خوش بینانه ترین حالت این است که انتظار داشته باشیم مخاطبان نکات کلیدی و داستان هایی را که برایشان تعریف می کنیم به خاطر بسپارند. به هر حال، با تکنیک هایی که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد می توانید شانس اینکه مخاطبان مطالب بیشتری را در ذهن خود نگه دارند را افزایش دهید.

در آن صورت است که وقتی مخاطبان فرم ارزشیابی سخنرانان را تکمیل می کنند نام شما را بیشتر از دیگران به یاد خواهند آورد و به شما امتیاز عالی می دهند.

 

۵. خودداری از صحبت های خشک و جدی

 

از اینکه صحبت هایتان خشک و جدی شود خودداری کنید.(یعنی به صورت یکنواخت خشک و جدی سخنرانی نکنید)

اگر شما زیاد سخنرانی می کنید، لحظاتی وجود دارند که ممکن است احساس کنید که صحبت هایتان کسل کننده می شوند و  شور و ذوقی در کلامتان وجود ندارد. اگر این گونه شود نیاز دارید که از موضوعات جدیدی که باعث ایجاد شوق در شما می شوند استفاده کنید و بنابراین سخنرانی خود را مهیج تر کنید.

 

۶. ارائه سخنرانی در شرایط دشوار

 

به عنوان یک سخنران، جلب توجه کردن از مخاطبان در هر شرایطی کار دشوار و پیچیده ای است. ذهن هر یک از مخاطبان بر روی موضوع خاصی متمرکز است، بعضی بر روی خانواده، بعضی بر روی دوستان و عده ای بر روی مسائل اجتماعی و یا شخصی زندگی خود می اندیشند. عده ای دیگر به فکر بلیط و پرواز هستند و فکر می کنند مبادا از پرواز جا بمانند.

شما به عنوان یک سخنران چه کارهایی  می توانید در جهت متمرکز کردن تمام حواس به موضوع مورد بحث خود انجام دهید؟

 

۷.  نحوه به کارگیری بروشور در سخنرانی

 

آیا تا به حال  دقایق اولیه سخنرانی خود را به خاطر اینکه حواستان به یادداشت هایی که از قبل تهیه کرده اید معطوف شده است؛ از دست داده اید؟
این مشکل رایجی است که بسیاری از ما با آن روبرو شده ایم. از نظر بسیاری از سخنرانان این اوراق برای فهم بهتر مطالب به مخاطبان ضروری است، در عین حال یکی از بزرگترین منابع گیج کننده و پرت کننده حواس در طول سخنرانی محسوب می شود. چگونه می توانیم از دست نوشته های خود به شکل موثر و مفید استفاده کنیم؟
بهترین حالت این است که در شروع سخنرانی به مخاطبان خود بگویید که یک نسخه کامل از خلاصه صحبت های خود، محصولات و یا ایده ها را در پایان سخنرانی خود  در اختیار آنها قرار خواهید داد.

 

۸. قدرت پیش بینی در سخنرانی

 

همه ما می دانیم برای اینکه راننده با دقت و با احتیاطی باشیم، نیازمند این هستیم که همیشه پیش بینی کنیم. وقتی ببینیم که جلوتر از چراغ راهنمایی ماشین ها توقف کرده اند، می توانیم پیش بینی یک مشکل ترافیکی را داشته باشیم. اگر می خواهیم از تقاطعی عبور کنیم، قبل از رسیدن به تقاطع خوب دقت می کنیم تا عابر پیاده و یا وسیله نقلیه دیگری وارد نشود. همین طور اگر بخواهیم سخنران خوبی باشیم، باید نیازمند داشتن قدرت پیش بینی خوبی باشیم.

 

۹. ارتقاء سخنرانی در هر مرحله ای لازم است

 

بسیاری از شما که درحال خواندن این مطالب هستید سخنرانان با تجربه و تاثیر گذاری هستید. اما مانند هر مهارت دیگری که نیاز به بهتر شدن دارد، در سخنرانی هم باید مهارت های خود را روز به روز بهتر از قبل کنید و کار خود را پیشرفت دهید. در اینجا چند پیشنهاد برای سخنرانان خوب برای اینکه موثرتر و بهتر باشند آورده ام.

 

۱۰- ترک تند گویی در سخنرانی

 

مطمئنا برای اینکه مخاطبان بتوانند متوجه صحبت های شما شوند و پیامتان را دریافت کنند، باید به اندازه کافی آهسته صحبت کنید ولی در بعضی مواقع تنها راه انتقال پیام این است که صحبت های خود را آرام و شمرده شمرده بیان کنید، به خصوص زمانی که مخاطبان شما آشنایی کمی با زبان سخنرانی دارند و زبان سخنرانی به عنوان زبان دوم آنها تلقی شود.

 

۱۱. ابراز احساسات در خلال سخنرانی

 

احساسات خود را در خلال گفته هایتان ابراز کنید.

یکی از اولین نگرانی های سخنرانان در طول ارائه سخنرانی این است که مطمئن شوند احساس خود را در خلال بیانات خود به مخاطبانشان انتقال داده اند.

در سخنرانی، دلایل استقرایی بهترین راه برای ایجاد احساس در مخاطبان است؛ در این روش دلایل از کل به جزء می باشند. ما همواره می خواهیم که بخش اصلی سخنرانی خود را با تایید و اثبات ادعای خود یا کلیت بخشی آغاز کنیم.

 

۱۲.اقدامات مفید بعد از انجام سخنرانی

 

معمولا آماده سازی قبل از سخنرانی به ایجاد یک سخنرانی موثر می انجامد. اما اگر زیاد سخنرانی می کنید، آنچه را بعد از سخنرانی انجام می دهید می تواند به شما کمک کند که سخنران خوب و تاثیر گذاری باشید.

 

۱۳. مخاطبان را نرنجانید!

 

هیچ سخنرانی دوست ندارد که باعث آزار و رنجش مخاطبان باشد، اما در هنگام سخنرانی بعضی افراد مورد آزار واقع می شوند. یک سخنران برای جلوگیری از آزار و اذیت مخاطبان چه کارهایی می تواند انجام دهد؟
در اینجا چند راه کار برای چگونگی برخورد با مخاطبان بدخلق و خشمگین را برای اینکه کمتر مورد اذیت و آزار واقع شوند آورده ایم.

 

۱۴.حق مطلب را بجا آورید.

 

معنا در مردم است نه در لغات و عبارات. بنابراین وقتی در حال مکالمه با مخاطب خود هستید، لغاتی را به کار گیرید که برای هر دوی شما یک معنی مشابه را می دهند.

افرادی که به سخنانتان گوش می دهند تفاسیر مختلفی از گفته های شما خواهند داشت! می توانید از کلماتی که مرسوم و برای همه روشن است اتفاده کنید،خصوصا طلاب برای اینکه بتوانند مطالب را خوب تفهیم کنند بایستی از کلمات و واژه‌های ساده و قابل فهم استفاده کنند.

 

۱۵. ایجاد رابطه صمیمی

 

ایجاد کردن رابطه صمیمی بین مخاطبان راهی برای شروع سخنرانی است. با این کار به مخاطبان کمک می کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشند، درک بهتری از صحبت هایتان داشته و حس همکاری بیشتری داشته باشند. همچنین باعث ایجاد فضای گروهی و ایجاد انگیزه و علاقه بین گروه های مختلف می شود.

با ایجاد رابطه صمیمی پیش از سخنرانی، مخاطبان می توانند جزئیاتی را درباره خود در اختیار یکدیگر بگذارند، و تشویق می شوند تا یکدیگر را بیشتر بشناسند. این کار باعث ایجاد اعتماد و ادراک دوطرفه بین مخاطبان می شود.

 

۱۶.استفاده موثر از جزوه و بروشور

 

در بسیاری از سخنرانی ها باید چکیده ای از اطلاعات خود را به شکل بروشور در اختیار مخاطبان قرار دهید. دغدغه ی هر سخنرانی این است که چگونه باید از این بروشورها به بهترین و موثرترین شکل استفاده کند. در اینجا پیشنهاداتی را برای استفاده بهینه از این بروشورها ارائه کرده ایم.

11نکته مهم در هنگام سخنرانی

در جایی بایستید یا بنشینید که شنوندگان، شما را ببینند و صدایتان را بشنوند تا با استفاده از روش سمعی - بصری، بر شنوندگان خویش تاثیر بگذارید . مثلا مواظب باشید پشت تابلو یا نوشته و یا دسته گلی که روی میز و تریبون سخنرانی تان گذاشته اند، قرار نگیرید و پنهان نشوید .

 

1-در صورت امکان، میکروفون را به دست نگیرید و آن را در جای مناسبی ثابت نگه دارید تا با آسودگی خاطر، سخنرانی کنید .

 

2-مواظب باشید که با جیبهای برآمده و یا پر از کاغذهای یادداشت، سخنرانی نکنید . این امر ممکن است که یا توجه شنوندگان را به سوی خود جلب نماید و یا مورد تمسخر ذهنی آنان شود .

 

3-می توانید یادداشتهای سخنرانی تان را همراه خود داشته باشید، ولی آنها را به گونه ای کنار میز یا تریبون سخنرانی خود بگذارید که در معرض دید مخاطبانتان قرار نگیرند .

 

4-اگر یکی از شخصیتها یا بزرگان، به مجلس سخنرانی شما وارد شدند و توجه شنوندگان را به سوی خود جلب کردند، مواظب باشید که اختیار مدیریت مجلس را از دست ندهید و در صورت لزوم، احترام لازم را به ایشان بگذارید . مثلا می توانید از شنوندگان خود بخواهید که یک صلوات بفرستند .

 

5-اگر در بین سخنرانی تان نوشته ای به دست شما دادند، سعی کنید بدون مکث و وقفه در سخن گفتن، آن را برای خود بخوانید و چنانچه باید درباره آن سخنی بگویید و یا توضیحی بدهید، در همان هنگام و یا در فرصتی که مناسبتر است، این کار را انجام دهید .

 

-6چنانچه شخصی در میان سخنرانی، از شما سؤالی کرد، در صورت امکان و ضرورت و با در اختیارگرفتن مدیریت جلسه، آن سؤال را پاسخ دهید و در غیر این صورت، به آن شخص بگویید که پس از سخنرانی، پاسخ سؤالش را خواهید داد .

 

7-اگر هنگام سخنرانی، مطلب بعدی خود را فراموش کردید، مطلب قبلی آن را تکرار کنید و برای شنوندگانتان شرح دهید و ضمن این کار، به جستجوی مطلب بعدی در ذهن خود بپردازید تا آن را به یاد آورید . این امر در خواندن مصراعها و یا بیتهای بعدی یک شعر، فراوان پیش می آید .

 

9-اگر در محل سخنرانی شما یا بیرون از آن، اتفاقی افتاد، آن را به گونه ای با سخنرانی تان ارتباط دهید یا در حل آن بکوشید و یا حواس شنوندگان را به سوی سخنان خود جلب کنید . مثلا چنانچه صدای رعد و برق، توجه شنوندگان را به سوی خود جلب کرد، می توانید چنین بگویید: «امیدواریم لطف الهی شامل حال ما شود و این رعد و برق، به باران رحمت الهی تبدیل گردد و کشاورزان ما را نیز خوشحال کند .»

 

10-جز در موارد ضرورت، سعی کنید از کلمه «من » کمتر استفاده نمایید و به جای آن، کلمه «ما» را به کار گیرید تا بر تکبر و خود بزرگ بینی شما حمل نشود و سخنانتان را کم تاثیر و یا بی تاثیر نکند . به طور نمونه، به جای اینکه بگویید: «من با فساد اخلاقی در این منطقه مبارزه خواهم کرد» ، بگویید: «ما با فساد اخلاقی در این منطقه مبارزه خواهیم کرد .»

 

11-گاهی نگاه کردن به ساعت از سوی شنوندگان و جا به جا شدن آنان در جای خود و بستن دفتر و کتابهایشان با صدای بلند، نشان دهنده خستگی آنان است . پس، یا با ایجاد تنوع در سخنانتان، خستگی شان را برطرف نمایید و یا اصلا بهتر است به سخنان خود ادامه ندهید و سخنرانی تان را به پایان برید .

 

بهبود مدیریت استرس و مدیریت زمان

    استرس

استرس به عنوان یک واکنش حسی به وضعیتی خارجی، موجب تغییر وضع جسمی، روانی و رفتاری فرد می شود.

استرس در ادبیات مدیریت به عنوان واکنشی برای سازش با عوامل یا شرایطی که فشاری روانی یا فیزیکی بر فرد وارد می نماید، تعریف شده است. در این وضعیت فرد تحت تاثیر محرک های بیرونی استرس زا از وضعیت خارج می گردد و ناخود آگاه برای تطبیق خود با محرک های یاد شده تلاش می کند، واکنشهای برآمده از این تلاش به صورت استرس نمایان می شوند.

علائم و نشانه های فیزیولوژیک، روانی، رفتاری مانند ضربان قلب، عصبانیت و بی خوابی همراه است. مدیریت استرس  را می توان به عنوان مجموعه ( راهکارهای موثر برای پیشگیری از استرس ، مهار و کنترل استرس و بالاخره به حداقل رسانیدن نتایج و پیامدهای زیانبار آن) تعریف کرد.

·        بهبود مدیریت استرس و مدیریت زمان

هانس سلیه که از وی به عنوان پدر استرس نام می برند، در تحقیق برای یافتن یک هورمون جدید به طور تصادفی دریافت که صدمه دیدن نسوج در حقیقت پاسخی غیر مشخص به محرکی زیان آور استو وی پدیده کشف شده خود را علائم سازگاری عمومی نامید و در حدود یک دهه بعد در نوشته هایش واژه استرس را به کار برد.

استرس می تواند مشکلات متفاوتی را برای افراد به وجود آورد، که این مشکلات با درجات مختلف در افراد مختلف متفاوت است.

همانطور که قبلاً گفته شد یکی از عواملی که به وجود آمدن استرس و یا تشدید آن می توان موثر باشد شغل افراد است.

داشتن شغل پر استرس می تواند برای هر فردی مضر باشد و اورا دچار بیماری های جزئی و دائمی کند. به عنوان مثال افرادی که استرس اندک دارند به بیماریهای دائمی دچار می شوند و هم بیماری های جزئی (سردرد، کمر درد، اضطراب، خستگی مفرط و کوفتگی) و هم بیماری های سخت (حمله قلبی، زخم معده، فشار خون بالا و حمله مغزی)

جذاب سخن بگویید

در باره بلاغت در مقالابت پیشین مطالبی خدمت شما عرض شد. همانطور که گفتیم رعایت زمان، یکی از مهم‌ترین شاخصه های یک کلام بلیغ است. زمان را به سه قسم زمان طبیعی، زمان تاریخی و زمان اجتماعی تقسیم کردیم.

 

توضیحات قسم اول گذشت. در این مقاله پیرامون قسم دوم، یعنی زمان تاریخی با شما سخن خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.

 

در آیین مقدس اسلام، سالگرد زمان‏هاى تاریخى، از قبیل فرا رسیدن ماه روزه و حج، یا روزهاى موالید و وفیات اولیاى دین، یا ایام رویدادهاى مهم، از قبیل هجرت، غدیر، و عاشورا، دیگر امورى از این قبیل، متعدد است.

خطیب بلیغ اسلامى، باید زمان‏هاى تاریخى دینى را در گفتار خود رعایت نماید و پیرامون هر یک از آن‏ها، به مناسبت بحث کند و خاطره‏هاى گران‏قدر اسلامى را در اذهان شنوندگان زنده نگاه دارد. تا بدین‏وسیله، از طرفى وظیفه تبلیغى خویشتن را به شایستگى انجام دهد و از طرف دیگر، توقع به جاى مسلمین را بر آورده سازد.

 

البته قدر و منزلت زمان‏هاى تاریخى، در نظر مردم، به اعتبار واقعه‏اى که در آن زمان رخ داده، متفاوت است. جایى که زمان، طرف رویدادهاى بسیار مهم و بزرگ بوده و مجلس به احترام آن واقعه تشکیل گردیده است، اگر خطیب، آن طور که باید واقعه روز را مورد احترام آن واقعه تشکیل گردیده است، اگر خطیب، آن طور که باید واقعه روز را مورد توجه قرار ندهد و پیرامون آن به شایستگى سخن نگوید، علاوه بر آن که در خطابه خود، بلاغت را رعایت ننموده، در اذهان مستمعین نیز اثر بد گذارده است. چنین سخنورى، بر اثر این عمل خلاف توقع، از یک طرف، قدر و منزلت خویشتن را کاهش مى‏دهد و از طرف دیگر، ارزش کلام خود را از میان مى‏برد.

 

مثال:

مجلس باشکوه و مجللى را در نظر بگیرید که جمعى از علاقه‏مندان حضرت على (علیه السلام)، به مناسبت عید سعید غدیر، بر پا نموده‏اند. تما مجلس، با چراغ‏هاى الوان زینت یافته و غرق در نور شده است. موسسین مجلس، شربت و شیرینى تهیه نموده‏اند تا از واردین پذیرایى نمایند.

 

دوستداران مولاى متقیان، دسته دسته، با چهره‏هاى شاد و لب‏هاى متبسم وارد مجلس مى‏شوند. به هم دست مى‏دهند. تبریک مى‏گویند و بعضى، در حالى وارد مى‏شوند که به هم دست مى‏دهند. تبریک مى‏گویند و بعضى، در حالى که دست یکدیگر را به گرمى مى‏فشرند و از این که نعمت ولایت برخوردارند، زبان به حمد حضرت بارى‏تعالى مى‏گشایند و این عبارت را با هم مى‏خوانند:

الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین و الائمه المعصومین (علیه السلام)

 

کسانى که در مجلس حضور دارند، انتظارشان این است که خطیبى در این محضر منبر برود که از واقعه غدیرخم بگوید. از خطبه رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) که آن روز ایراد فرموده، صحبت کند. روایاتى را که از پیشواى بزرگ اسلام، درباره على (علیه السلام)، رسیده است، شرح دهد و خلاصه تمام افکار حضار در آن مجلس، متوجه حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) است و توقعاشان شنیدن فضایل و مناقب آن حضرت است.

 

خطیب، که در کرسى سخن مستقر مى‏گردد، به موقع است در ابتداى کلام، به منظور آگاهى مستمعین، به قدر سه دقیقه تا پنج دقیقه، روى کلمه غدیر صحبت کند و بگوید: یکى از معانى غدیر در لغت عرب زمین گود است. وقتى باران به شدت مى‏بارید و در بیابان‏ها سیلاب به راه مى‏افتاد، سیلاب‏ها به طرف زمین‏هاى گود سرازیر مى‏شد. در قرون گذشته، که حجاز در مضیقه آب بوده، مسافرین و رهگذرها، تا مدتى از آب‏هایى که در غدیرها جمع مى‏شد، استفاده مى‏نمودند.

نظر به این که رسول گرامى (صلى الله علیه و آله و سلم) مى‏خواست با جمعیت زیاد صحبت کند، و فرمان خدا را در امر ولایت على (علیه السلام) به آنان ابلاغ نماید، محل سخنرانى را در کار غدیر تعیین نموده تا مردم در مضیقه آب قرار نگیرند.

 

پس از ذکر این مقدمه کوتاه و تناسب کلمه غدیر با این روز بزرگ، سخن اصلى را آغاز نماید و یکى از مسائل متناسب روز غدیر را، هم مانند ولایت، امامت، مقام امام، جانشینى پیامبر و دیگر مسائلى نظایر این‏ها را مورد بحث قرار دهد، پیرامون آن با مستمعین سخن بگوید و عواطف ایمانى آنان را اقناع سازد. پیرامون آن با مستعمین سخن بگوید و عواطف ایمانى آنان را اقناع سازد.

 

اگر خطیبى از مسیر صحیح منحرف گردد و در آن روز حساس، مسئله ولایت و جانشینى رسول گرامى را، که هدف اصلى امر خدا بوده، از یاد ببرد، تمام بحث منبر یا قسمت اساسى آن را به موضوع دگرى که با مقصد اصلى عید غدیر تناسب نداشته باشد، اختصاص دهد، از نظر فن سخن، اشتباهى بزرگ مرتکب شده است.

 

مثلاً، خطیب مجلس، به تصور نو آورى سخن، روى کلمه غدیر تکیه کند و از جهات مختلف آن را مورد بحث قرار دهد و بگوید: غدیر، در لغت عرب، به معناى متعددى آمده است. به معنى نهر آب، به معنى باقیمانده آب سیل، به معنى قطعه‏اى از گیاه، به معنى زمین گود بیابان، که سیلاب در آن سرازیر مى‏شود و در گذشته، آب غدیرها، مورد استفاده کاروان‏ها و رهگذرهاى بیابان بوده است.

بگوید بین مکه و مدینه چند غدیر وجود داشته است. تذکر دهد خم، نام غدیرى است که مجلس رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) براى معرفى على (علیه السلام) در کنار آن تشکیل گردید. آن گاه نام سایر غدیرها و عدد آن‏ها را که از کتب تواریخ جمع‏آورى نموده، براى مستمعین بخواند و آنان را آگاه سازد.

 

چنین خطیبى، بلاغت کلام را مورد توجه قرار نداده، اقتضاى زمان و اقتضاى مجلس را رعایت ننموده و مهم‏تر آن که به مستمعین جفا کرده و توقع درست و به جاى گروهى از دل باختگان على (علیه السلام) را، که براى آن حضرت گرد هم آمده‏اند برآورده نساخته است. بى‏گمان، سخنورى این چنین، اوضاع مجلس را دگرگونى مى‏نماید، موسسین مجلس را ناراحت مى‏سازد و مستمعین را آزرده خاطر مى‏کند. ممکن است بعضى از آنان، در خلال سخنرانى، به صورت اعتراض مجلس را ترک گویند و بعضى با صداى بلند، اعتراض خود را به زبان آورند و سرانجام، مجلس شادى، با تأثر حضار پایان پذیرد

10 تکنیک‌ برای سخنرانی و فن بیان

چگونه یک سخنرانی خوب ارائه کنیم...

 ➊

چه در حضور یک نفر و چه در حضور یک جمعیت پنجاه نفره، می‌توان بر ترس و خجالت ناشی از سخنرانی غلبه کرد.

سخنرانی مهارتی است که همه می‌توانند با تمرین، آن را بیاموزند. با استفاده از ابزار ارتباطی زیر، یاد بگیرید که چطور با اعتماد به نفس صحبت کنید و اجرایی جالب توجه  داشته باشید.

ارتباط چشمی

یک ارتباط چشمی خوب کمک می‌کند تا مخاطب احساس آرامش بیشتری نماید و در توانایی‌هایی کلامی شما نیز اعتماد به وجود می‌آورد. ارتباط چشمی خود را (پیوسته) حفظ کنید؛ برای اینکار باید آنقدر بر متن سخنرانی خود تسلط داشته باشید که فقط هرازگاهی نیاز به نگاه کردن به متن خود پیدا کنید.چند چهره صمیمی را ـ که به مضمون سخنان شما واکنش نشان می‌دهند ـ در بین حضار پیدا کنید و سخنرانی خود را با تمرکز بر روی آنان انجام دهید. در هر نوبت، ارتباط چشمی خود را چهار تا پنج ثانیه حفظ کنید و سپس به سراغ نفر بعدی بروید.

ارتباط چشمی در سخنرانی یعنی همه چیز

 

➌

طرز ایستادن و حرکات بدن

صحیح ایستادن نشان دهنده اعتماد به نفس است. محکم بایستید. حرکات بیش از حد ممکن است حواس شنوندگان را پرت کند.
طبیعتا در هنگام ایستادن دستان خود را در کنار بدن قرار می‌دهید. برای تاکید بر روی نکات مهم، از حرکاتی استفاده کنید که آهسته و دقیق و در عین حال طبیعی باشند.
به عاداتی که ممکن است داشته باشید، توجه کنید؛ عاداتی مثل دست روی دست انداختن، تکیه دادن به دیوار یا با خودکار به جایی زدن. این کارها نیز می‌تواند حواس مخاطبان شما را پرت کند یا به آنها بگوید که شما (نسبت به موضوع) بی‌علاقه و یا اینکه دستپاچه‌اید.
سخنرانی خود را در مقابل آینه تمرین کنید تا نحوه اجرا و حرکات بدن خود را بررسی کرده و در صورت لزوم آنها را تغییر دهید. شیوه‌های متفاوتی را مورد آزمایش قرار دهید تا در مجموعه حرکات و ژست‌های خود به آن هماهنگی که با آن احساس راحتی می‌کنید، برسید و همان را در برابر حضار به کار ببرید.

➍

حالت چهره

وجود صمیمیت در حالت و حرکات چهره‌ کمک می‌کند تا رابطه‌ای گرم و مثبت با مخاطبان خود بوجود آورید. خنده‌ای که شما به چهره دارید به مخاطب می‌فهماند که شما هم یک انسان و (در نتیجه) قابل اعتمادید، و بدین ترتیب به آنان این فرصت را می‌دهد که نظرات شما را بپذیرند. حالت چهره شما (در حقیقت) بیانگر حال و هوای سخنان شماست و مخاطبتان را (در سخنرانی) درگیر می‌کند.

➎

لباس مناسب
انتخاب خوب لباس کمک می‌کند تا برای مخاطب خود احترام قایل شوید. قبل از حضور در محل سخنرانی، نظر دیگران را در رابطه با نحوه انتخاب لباس و نیز تناسب آن با مناسبت مربوطه جویا شوید.

---

• ➏

رسا بودن صدا

گاهی آهنگ و لحن کلام اثری به مراتب قویتر از محتوای آن دارد. با تمرین کردن، احساس و انرژی را به صدای خود بیفزایید. شما می‌توانید با رعایت موارد زیر، گفتار خود را تنوع ببخشید:
بالا بردن و پایین آوردن صدا
تغییر دادن سرعت کلام به منظور تهییج مخاطب
استفاده از مکث و سکوت بجای گفتن «آه»، «اووم»، «راستش»
کم و زیاد کردن دانگ صدا برای تاکید بر روی نکات مهم و درگیر نمودن مخاطب
انرژی بخشیدن به صدا به این منظور که صدا خسته‌کننده و بی‌روح نباشد، وتمرین روزانه و ضبط صدا برای پی بردن به نکات نیازمند تغییر

➐

درگیر کردن مخاطب

با پرسیدن سوال، صحبت مستقیم و علاقه‌مند کردن مخاطبان، آنان را در سخنرانی خود درگیر کنید. این کار باعث می‌شود با مخاطب خود یک ارتباط راحت برقرار کنید.
با استفاده از جملاتی جذاب در ابتدای کار، عکس، نقشه یا بخش‌هایی از یک فیلم، و یا درخواست کمک از خود حضار، آنها را در بحث خود درگیر کنید (شرکت بدهید).

➑

شوخ طبعی

غرض از شوخی این نیست که نقش یک کمدین را بازی کنید بلکه به این وسیله باید فضایی آرام را بوجود بیاورید و با مخاطب خود مزاح کنید. شوخی می‌تواند وجه تمایز یک سخنرانی معمولی و یک سخنرانی عالی به حساب آید.
اگر در گفتار خود کمی شوخی به خرج دهید، مخاطب پی می‌برد که شما نیز انسانید و در عمل نیز یادگیری انسان هنگام انبساط خاطر بیشتر است. سعی کنید در سخنان خود داستان‌های شخصی و وقایع جاری را بگنجانید تا سخنرانی‌تان خشک نباشد.

➒

کنترل اضطراب

اکثر افراد از سخنرانی در جمع هراس دارند، حتی بیشتر از مرگ. همه هنگام صحبت در برابر جمع به میزان معینی اضطراب دچار می‌شوند، اما نکته اینجاست که نباید به این اضطراب پایان داد بلکه باید آن را کنترل کرد.
درست قبل از ایراد سخنرانی چند نرمش تنفسی عمقی انجام بدهید تا کمی آرامش پیدا کنید.
از اضطراب خود برای هیجان بخشیدن به سخنرانی خود استفاده نمایید.
به خاطر داشته باشید که از شما برای ایراد سخنرانی دعوت شده است چرا که شما حرف مهمی برای زدن داشته‌اید.
همه خواستار موفقیت شما هستند.

➓

صحبت کردن در جمع مهارتی است که شما می‌توانید آن را با تمرین و ممارست بیاموزید.

مهار کردن اضطراب و نیز تمرین و تکرار فنون فوق در سخنرانی‌ می‌تواند برایتان موفقیت به همراه آورد.

راههای تقویت فن بیان

فن بیان چیست ؟ می توانیم توانایی صحبت کردن را فن بیان بنامیم .

فن بیان خوب یک مهارت است که با تمرین و ممارست می توانید از آن

برخوردار شوید. فن بیان، در حقیقت انتخاب رویکرد ما برای برقراری ارتباط

با دیگران است..بر همین اساس ما با افراد مختلف یکسان صحبت نمی کنیم .

صحبت من با یک کودک ۵ ساله آیا می تواند با صحبت من با یک فرد سالخورده

یکسان باشد؟ آیا کلماتی که من هنگام صحبت کردن با یک همکار استفاده می کنم با

واژه هایی که در صحبت با مدیر بانک یا یک شخص با جایگاه بالاتربه کار می برم ، یکسان

است؟!

اما یک مثال فرض کنیم من قرار است یک دوره جدید و متفاوت را برگزار کنم و با ذوق و شوق

دوست دارم با همه راجع به آن صحبت کنم ..

⊗زمانی که در مورد دوره مذکور با بهترین همکارم صحبت می‌کنم، درباره‌ی دوره با جزئیات و

 آب‌ و‌ تاب حرف می‌زنم، هر کاری که انجام داده‌ ام مفصل برای او تعریف می‌کنم

⊗زمانی که در مورد آن با مادرم صحبت می‌کنم،آیا به نظر شما درباره جزئیات با آب‌و‌تاب حرف بزنم یا 

  نیازی نیست؟

⊗زمانی که با مخاطبین دوره صحبت می کنم ایا نیاز به دادن همه اطلاعات هست یا خیر؟ژ

 پس صحبت ما در موقعیت های مختلف متفاوت خواهد بود.

 

 فن بیان و ملک الشعرای بهار

.

ملک الشعرای بهار در کتاب سبک شناسی، ضعف نحوه سخن گویی ما را امری کلی دانست

 و ازضایع شدن آهنگ صدای ما وجود الحان عاجزانه، صوت های نازک و شکسته و بسته، حروف

  جویده جویده مظلومانه و حیلت گرانه در آن سخن گفت و از قول مردی فاضل نقل کرد که “مردم

 ما به جای سخن گفتن ، ناله می ک‌نند”

 فن بیان فقط به پرورش صدا و بیان و کار فنی و فیز کیی ختم نمی شو د . بیان خوب ، با دانش

 ما از زبان و نیز با آگاهی م ا نسبت به آنچه که «بیانش میک‌نیم» ارتباطی تنگاتنگ دار د .

 صدا و بیان انسان محصول عوامل مختلف فیزیولوژیک )

 مانند چگونگی اندام های تنفسی و گفتاری (، روانشناختی )مانند شخصیت ( و اجتماعی)

 مانند آموزش و پرورش و پایگاه اجتماعی ( است .     

                                                                                                                                                  

 عوامل تأثیرگذار در فن بیان

.

• نویسنده، مؤلف، سخنران یا گوینده که با عنوان ریتور (rhetor) شناخته می‌شود؛
• مخاطب
• موضوع بحث
• هدف گفتگو 

  و زمینه و فرهنگی که یک بحث در قالب آن شکل می‌گیرد.

 باید توجه کنیم که فن بیان مختص به یک قشر یا افرادی با یک جایگاه اجتماعی خاص نیست.

 گاهی افراد این تصور اشتباه را دارند که فن بیان خوب فقط به کار یک سخنران یا یک گوینده

 می خورد یا اینکه یادگیری فن بیان برای یک سن خاص مناسب است .

.

.

اما کجا این فن بیان به کار می آید و استفاده می شود؟

.

• در حین سخنرانی
• هنگام صحبت در جلسات رسمی
• زمان مشاوره دادن
• صحبت یک وکیل یا قاضی و…
• صحبت کردن یک کارمند با مشتری یا با مدیر خود
• صحبت کردن یک معلم یا استاد دانشگاه
• صحبت کردن یک گوینده یا مجری

    و…

نقش گوش دادن در فن بیان چیست ؟

.

برای داشتن بیان خوب باید دارای «گوش خوب » بود . مفهوم داشتن گوش خوب

آن است که باید به شنیدن – و درست شنیدن – صدای خود و دیگران و صداهای

اطرافمان که ما اصطلاحاً آن را «صدای طبیعت » می نامیم ، عادت کنید

دقت و توجه نسبت به صدای خود و صدای طبیعت امکان داشتن یک گوش خوب

را می دهد به شرط آنکه این توجه و دقت به صورت تمرین مستمر و همیشگی درارتباط

تا نتیجه مطلوبی به دست دهد .

رابطه بین اعتماد به نفس و  فن بیان چیست ؟

.

برای فن بیان خوب داشتن و روان صحبت کردن با دیگران، سعی کنید اعتماد به نفس

خو د را بالا ببرید که لازمه آن تسلط داشتن بر موضوع سخن است. که باید این

اهرم را در اختیار داشته باشید و بعد از آن در برابر هر ذهنیتی که به شما ناتوانی

را القا می کند ایستادگی کرده و بلکه خو د را کاماً مسلط و توانا بشمارید و همین

اوصاف را به خود تلقین کنید و با خود بگوئید من توانا، قادر، مسلط بر خود،

سخنرانی ماهر و زبر دست هستم و تحت تأثیر جو و محیط و ایرادات دیگران و

حتی مزاحمتهای شنوندگان قرار نمی گیرم و… .

.

.

راههای قوی شدن فن بیان چیست ؟

.

– زیاد مطالعه کنید تا با واژه ها و کلمات و جمله بندی های مختلف بیشتر آشنا

شده و هنگام نیاز از آن استفاده کنید و سطح قدرت و توان خو د را بالا ببرید.

– با دوستان و نزدیکان سر سخن را باز کنید و درباره یکی از موضوعات روز و

عمومی صحبت کنید و یا درباره نقطه نظرات دیگران فعال برخورد کنید و اظهار

نظر کنید تا با روش و روحیه مواجهه با دیگران آشنا شوید و بیان تان روان تر شود.                                                                                                                                                                               – سعی کنید در کلاس درس درباره یکی از موضوعات رشته تحصیلی و مواد درسی

 خود، مطالعه بیشتری انجام داده و در قالب کنفرانس و یا سوال و جواب، مطالب گرد

 آوری شده را به دیگر دانشجویان منتقل کنید.

– کتاب هایی که درباره سخن و سخنوری و فن ایراد سخنرانی، نوشته شده است

 مطالعه کنید. مانند ” آیین سخنرانی، دیل کارنگی ” انتشارات پیمان و نیز سخن و

سخنوری، نوشته مرحوم فلسفی.

– به صحبت های دیگران توجه کنید، لحن شان، ریتم و.. ببنید رمز عالی بودن فن بیان

 چیست ؟ 

 یک پیشنهاد عالی:

 شما می توانید محصول مهارت خوب صحبت کردن را از لینک زیر تهیه کنید.

.

فن بیان در سخنوری چیست؟

فن بیان چیست؟

واقعا فن بیان چیست ، فن بیان یا به قول خارجیا (Rhetorical) یا (Speaking Skills) قدرت سخنوری و قدرت انتقال بیان هست. اینکه بتونیم خوب و عالی صحبت کنیم و پیام خودمون رو به اطرافیانِ خودمون انتقال بدیم.

فن بیان می تونه نوعی قدرت متقاعد کردن افراد باشه، یعنی زمانی که درخواستی از کسی داریم بتونیم با حرف هایی که میزنیم تحت تأثیر قرارش بدیم تا به خواسته هایی که می خواهیم برسیم، ( البته نه هر خواسته ای  )

فن بیان هنر خوب ارتباط بر قرار کردن با همه افراد و از هر قشری است. اینکه بتونیم با هر فردی ارتباط موثری برقرار کنیم خارج از اینکه اون فرد چه خصوصیات اخلافی داره، است.

شاید دیدید یا شنیدید که اصلاً نمی شه با خیلی از آدم ها و یا با خیلی از مدیرهای بد اخلاق خوب ارتباط بر قرار کرد. اما افرادی که فن بیان قوی و قدرت برقرار ارتباط موثر بالایی دارند به خوبی با این افراد ارتباط برقرار می کنند و از طرفی هم باعث رشد خودشون می شن و هم باعث رشد بقیه.

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقالات بیاندازید: چگونه خوب صحبت کنیم و چگونه فن بیان قوی داشته باشیم

فن بیان کاری می کنه که، افرادی که با ما معاشرت دارند از هم نشنی با ما لذت ببرند. باعث می شه که آدم دلچسبی باشیم و یا به قولی آدمِ نچسبی نباشیم. (البته صرف اینکه فن بیان داشته باشیم کافی نیست، علاوه بر اون باید رفتاری عالی و ظاهری متناسب داشته باشیم.)

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقاله بیاندازید: داشتن مهارت ارتباط موثر با دیگران

---

فن بیان چی نیست؟

• فن بیان قطعاً پُر حرفی نیست

• فن بیان داشتن صدایی زیبا و پُر طنین نیست

• فن بیان حاضر جوابی و داشتن جواب در آستین نیست

• فن بیان چرب زبانی و چاپلوسی کردن نیست

افراد زیادی هستند که صدای فوق العاده ای دارند، اما اون درک و شعوری که می بایست ندارند.

فن بیان چیست وقتی نتونیم با افراد ارتباط برقرار کنیم

فن بیان چیست وقتی دل افراد رو با صحبت های نیش دارمون بشکنیم

متاسفانه خیلی از افراد این موارد رو با فن بیان اشتباه می گیرند و به اشخاصی که این خصوصیات رو دارند می گن که فن بیان قوی دارند. البته اگر هم به این شکل باشه طرز استفاده این افراد از فن بیانشون اشتباه است.

بنابراین نمیشه گفت که فقط صرف داشتنِ اینکه خوب صحبت کنم می تونم فن بیان قوی داشته باشم. داشتن فن بیان قوی زمانی به وجود میاد که بتونیم از همه جنبه های ارتباطی با افراد معاشرت داشته باشیم.

---

کاربردهای فن بیان

فن بیان به قدری گسترده است که فقط به اشاره چند مورد از اون بسنده می کنم:

• فن بیان در تدرس و قدرت انتقال موثر پیام

• فن بیان برای وکلا (مخصوصا زمانی که برای دفاع از موکلشون اقدام می کنند)

• فن بیان برای روانشناسان و مشاوران

• فن بیان در جلسات استخدامی

• فن بیان برای مدیران سازمان ها

• فن بیان برای بیان احساسات خود (ارتباط با همسر)

• فن بیان برای کارمندان (مخصوصا برای رشدشون در مجموعه)

• فن بیان برای گرفتن حق خود

---

تَوَهم دانش و تَوَهم خود برتر بینی

تَوَهم دانش یعنی اینکه فکر کنیم کاری رو بلدیم و با مهارت کافی انجامش میدیم، از همین رو وقتی تصور می کنیم که کاری رو بلدیم بنابراین به سراغ آموزش های مربوطه اش نمیریم (در صورتی که فقط فکر می کنیم که بلدیم اما بلد نیستیم و یا با مهارت کافی نمی تونیم انجامش بدیم)

مثلا فرض کنید سر کلاس نشستیم، استاد یک جمله ای رو میگه و اون طرفی که توهم دانش داره یک متن کوچیکی در این مورد خونده و فکر میکنه که اون مبحث رو بلده. فقط چون به گوشش آشناست دیگه به صحبت ها استاد گوش نمیده. و جالب اینجاست این افراد خیلی هم ادعاشون میشه و فکر می کنند که دیگه توی اون مبحث حرف اول رو میزنه.

اما  اینکه من خیلی فن بیان قوی دارم رو خودِ ما تعیین نمی کنیم و ملاک ما نیستیم، در حقیقت افرادی که با ما در ارتباط هستند مشخص می کنند که آیا من فن بیان خوبی دارم یا خیر.

بله متاسفانه توهم دانش و توهم خود برتر بینی در خیلی از افراد به شدت وجود داره که باعث می شه این افراد در همون جایگاهی که هستند بمونند ((یا به قولی همون آقایی که بودند، باشند)) و همین موضوع باعث می شه که هیچ موفقیت جدید به دست نیارند، چون تصور می کنند که همه چی رو می دونند و علامه دهر هستند و از همین رو به سراغ آموزش و تمرین هایی که باید انجام بدند نمی رند.

در کلاس های آموزش سخنرانی که برگزار می کنم افرادی بودند که فقط به صرف دونستن یکسری مطالب بسنده می کردند و توهم این رو داشتند که من موقع سخنرانی می دونم که باید چی کار کنم، اما زمانیکه به روی سِن می آمدند، دست از پا درازتر بر می گشتند و می نشستند، چون توهم این رو داشتند که می تونن سخنرانی کنند.

مثل شخصی که فکر می کنه رانندگی کردن کار سختی نیست، اما زمانی که پشت فرمون می شینه دست و پاش رو گم می کنه.

بنابراین بهتره که برای رشد خودمون مهارتهایی که در زندگی لازم داریم رو به سراغشون بریم و به دور از داشتن توهم دانش و خود برتر بینی اونها رو به نحو احسنت یاد بگیریم، تمرین کنیم و بعد مورد استفاده قرارشون بدیم.

---

من و دیگر دوستانی که در این سایت هستند خوشحال می شویم که دیدگاه و یا تجربیاتی خودتون رو در مورد نوشته فن بیان چیست با ما به اشتراک بگذارید تا با هم تبادل نظر داشته باشیم.

اگر به نوشته ها و آموزش های این سایت علاقه مند هستید پیشنهاد می کنم در سایت ثبت نام نمایید تا از انتشار مطالب آن مطلع شوید.

و در آخر اگر سوالی برایتان پیش آمده یا جایی از مقاله نیاز به توضیح بیشتر دارد و یا اگر نظری درباره این نوشته دارید می توانید در پایین همین صفحه در قسمت نظرات، سوال خودتان را مطرح بفرمایید تا در سریع ترین زمانِ ممکن به آن پاسخ داده شود

آموزش سخنوری چیست

سخنوری چیست؟

سخنوری بالاترین حد از کلام هست که یک فرد می تونه داشته باشه. سخنوری در فرهنگ لغت فارسی به معنی شاعر و گویندگی و فصاحت و بلاغت آمده است و در زبان انگلیسی سخنوری (eloquence) نامیده میشه و به معنی فصاحت، علم بیان و شیوایی آمده است، شما می توانید معانی دیگه ای که در انگلیسی شده در ترجمه گوگل مشاهده کنید (https://translate.google.com/#en/fa/eloquence)، شاید فردی که یک سخنران خوب هست نتونه سخنور خوبی هم باشه و برعکسش هم صادقه، یعنی اگر شخص سخنور خوبی باشه نتونه سخنرانی در جمع انجام بده.

سخنوری یعنی اینکه شخص در هر شرایطی و در هر زمانی بتونه به خوبی صحبت کنه و روی افراد تأثیر بذاره.

اجاره بدید یک مثال بزنم، مثلا فردی یک جُکی رو تعریف می کنه و همه از خنده روده بُر میشند، اما یک نفر دیگه همون جُک رو تعریف می کنه اما هیچکس نمی خنده و اون جُک هم خیلی بی مزه به نظر میرسه.

6 تمرین ساده برای تقویت توانایی سخنوری

نحوه ی حرف زدن شما به مثابه دروازه ای میان شما و میزان مشارکتی است که می توانید از هر فرد جدیدی که ملاقات می کنید به نفع شرکت خود جذب کنید. اگر خوب ارتباط برقرار کنید، این دروازه را رو به گفتگویی مفصل تر خواهید گشود که ممکن است در نهایت شما را به یک مشتری، مشاور، و یا حتی سرمایه گذار جدید برساند. اما اگر به اصطلاح کم بیاورید و قافیه را ببازید، شاید حتی شانس یک گفتگوی دوباره را نیز از دست بدهید.

اصلی ترین کلید یک گفتمان موفق، ارائه ی آن به شکلی جذاب، متقاعد کننده و مؤثر است و این، به مهارتهای پیشرفته ی سخنوری نیاز خواهد داشت.

اگر در پی تقویت نحوه ی برقراری ارتباط کلامی خود با دیگران هستید، از این 7 تمرین ساده ی سخنوری برای رسیدن به این مهم کمک بگیرید:

1- ایده های خود را برای کودکان توضیح دهید

این تمرین قرار است به شما یاد بدهد چطور ایده های کسب و کاری خود را با کمترین جملات و ساده ترین شکل ممکن به دیگران منتقل کنید. کودکان نسبت به بزرگسالان تجربه ی بسیار کمتری در زندگی واقعی دارند و باید ایده ها را برایشان ساده کرد. این بدان معنی است که باید از تمام کلمات و جملات پیچیده و به اصطلاح قلمبه سلمبه ای که در حالت عادی استفاده می کنید بپرهیزید. دشواری کار در این است که در عین ساده کردن لحن، باید به کلمات و جمله هایی برسید که قادر باشند معنای بیشتری را منتقل کنند. از این تمرین برای عادت کردن به استفاده از جملات ساده و موجز بهره بگیرید.

2- مکالمات کوتاه روزمره را تمرین کنید

مکالمات کوتاه روزمره برای باز کردن سر صحبت و کشاندن آن به مکالمه ی اصلی، وسیله ی قابل اعتمادی است. هیچ گاه بلافاصله در بدو ملاقات با شخصی تازه، صحبت خود را با اصل موضوع آغاز نکنید. در عوض، مکالمه ی کوتاهی درباره ی آب و هوا، محل ملاقات، یا لباسی که طرف مقابل پوشیده با او داشته باشید. برای اینکه مکالمات کوتاه شما آهنگ و و دلنشینی لازم را پیدا کنند، روزانه این کار را تمرین کنید. هر روز با شخص تازه ای سر صحبت را باز کنید تا کم کم این کار برایتان عادی شود.

3- نکات اصلی خود را یادداشت کنید

تمرین های نوشتاری بیشتر از تمرین های گفتاری به ذهن شما در تجسم و جذب اطلاعات کمک می کنند. صحبت شما ممکن است از لحاظ آوایی در ذهن خودتان زیبا به نظر برسند، اما وقتی آنها را روی کاغذ می آورید، ممکن است متوجه شوید نکات مهمی را از قلم انداخته اید و یا اینکه ذکر برخی نکات مورد اشاره لزومی نداشته است. نکات محوری سخنان خود را روی کاغذ یادداشت کنید و از آن به عنوان پلتفرمی برای بهبود سخنوری خود بهره بگیرید.

4- حالت بدن خود را اصلاح کنید

طرز قرارگیری بدن شاید عامل مهمی به نظر نرسد، اما می تواند در عین بالا بردن توانایی بیان و ارائه، وجهه و تأثیر اولین برخورد شما را نیز بهبود ببخشد. صاف و کشیده بایستید و شانه های خود را عقب نگه دارید. دستهای خود را یا جلو و یا در طرفین بدن خود قرار دهید. با مخاطبان خود ارتباط چشمی برقرار کنید و نفس عمیق بکشید؛ این کار بسیار به شما کمک می کند.

5- حالت های مختلف را بیازمایید

هنگام تمرین در هر بار تکرار، سخنان خود را با کلمات و الگوهای جدید بیان کنید، در غیر این صورت لحنتان بسیار مصنوعی خواهد شد. به عمد با کلمات، جملات و نکات مختلف بازی کنید. این نوع تمرین از ماشینی شدن لحنتان جلوگیری خواهد کرد و شما را سخنور کارکشته تری نشان خواهد داد.

6- سرعت گفتار خود را تغییر دهید

افراد مختلف با سرعت های گوناگونی صحبت می کنند، اما صحبت های شما اگر شمرده تر ادا شوند احتمالاً بهتر شنیده خواهند شد. با سرعت های مختلفی صحبت کنید و ببینید کدام یک آهنگ بهتری دارد. شاید لازم باشد از کسی بخواهید در این کار به شما کمک کند. فرقی نمی کند با چه سرعتی احساس راحتی کنید، حداقلش این است که با این تمرین با سرعت ها و شیوه های مختلف و بالقوه ی ارائه ی سخنان خود آشنا خواهید شد.

7- صدای خود را ضبط کنید

از یک ابزار ضبط برای ضبط کردن صدا و یا تصویر خود هنگام صحبت کردن استفاده کنید. وقتی به حرف زدن خود از زاویه ی سوم شخص گوش یا نگاه کنید به احتمال زیاد متوجه سکته های کوچکی خواهید شد که پیش از آن از وجودشان آگاه نبودید. مثلاً ممکن است متوجه شوید بین صحبت هایتان بیش از حد مکث دارید یا حتی شانه هایتان را زیاد بالا می اندازید. از این تمرین برای شناسایی و از بین بردن این نقایص استفاده کنید.

هر چقدر لازم است به تکرار این تمرین ها بپردازید تا جایی که به صحبت کردن در مقابل مخاطبین بیشتر عادت کنید. فراموش نکنید که هر سخنی هر چقدر هم خوب ارائه شده باشد باز هم ممکن است توسط درصدی از مخاطبان مورد توجه قرار نگیرد. بنابراین بهتر است به خودتان نگیرید. جریان بیان خود را آرام و طبیعی نگه دارید و از هر فرصتی برای سخنرانی در برابر مخاطبینی از گروه های مختلف استفاده کنید تا شانس موفقیت خود را به حداکثر برسانید

چگونه انتقاد سازنده کنیم؟

معمولا افراد با شنیدن واژه‌ی انتقاد، خاطرات تلخی برای‌شان تداعی می‌شود و در برابر هرگونه انتقادی که از آنها می‌شود، حالت تهاجمی به خود می‌گیرند و مقاومت می‌کنند. با به‌کارگیری اصولی که در این نوشته یاد می‌گیریم، می‌توانیم تا حد زیادی تبعات منفی انتقاد از دیگران را کاهش بدهیم. در واقع در اینجا با هنر انتقاد سازنده آشنا خواهیم شد.تفاوت بین انتقاد مخرب و انتقاد سازنده:

• انتقاد مخرب: ‌هیچ گزینه و پیشنهادی برای بهبود شرایط فعلی ارائه نمی‌دهد. فقط مشکلات را بدون هیچ راهکاری برای بهتر شدن، بیان می‌کند. فرد منتقد سعی می‌کند مواردی را که از نظر وی ایراد دارد، بیان کند و گاه این انتقاد حس بدی را در مخاطب ایجاد می‌کند. شاید فرد از گفتن این انتقادات منظور خاصی نداشته باشد ولی گاهی این انتقادات آن‌قدر تند و بی‌پرواست که اعتمادبه‌نفس فرد انتقادشونده کاملا از بین می‌رود و انگیزه‌ای برای انجام یا اصلاح کار در فرد باقی نمی‌ماند.

• انتقاد سازنده: در این شیوه‌ی انتقاد علاوه بر بیان نقاط ضعف، راهکارهایی نیز برای بهبود شرایط پیشنهاد می‌شود. این نوع انتقاد به فرد کمک می‌کند تا علاوه بر شناسایی اشکالات خود با استفاده از راه‌حل‌های پیشنهادی در جهت اصلاح مشکلات گام بردارد. در این شیوه‌ی انتقاد، نه‌تنها اعتمادبه‌نفس فرد از بین نمی‌رود، بلکه فرد با اشتیاق بیشتری در جهت رفع مشکلات خود تلاش می‌کند.

بهترین روش این است که قبل از بیان هرگونه انتقادی، به بازخورد آن و عکس‌العمل فرد انتقادشونده نیز فکر کنیم. در این مقاله سعی شده است چند راهکار کوتاه اما بسیار کاربردی برای بیان انتقاد بیان شود:
۱. در انتقاد سازنده بر رفتاری که دوست داریم، تمرکز می‌کنیم
بازخورد خوب، چه مثبت و چه منفی بر رفتار تمرکز می‌کند. نکته‌ای که یک انتقاد را سازنده و یا مخرب می‌کند، نحوه‌ی واکنش ما نسبت به آن رفتار است. در انتقاد سازنده، بدون توجه به این مسئله که این رفتار از طرف چه کسی و با چه اعتقاداتی سرزده است، یک گام فراتر می‌گذاریم و به رفتاری اشاره می‌کنیم که آن را دوست داریم نه اصلاح رفتاری که دیده‌ایم و دوست نداشته‌ایم.
نکته مهم در انتقاد سازنده:

• به جای گفتن جملاتی مانند: «لطفا این کار را نکن، من از آن منتفرم» بگویید: «به‌ نظرم اگر این‌گونه رفتار می‌کردی، بهتر بود»

انتقاد کردن با این جملات برای فرد بسیار خوشایندتر است و بهتر هم از سوی او پذیرفته می‌شود، زیرا در این شیوه شما به صورت کاملا شفاف رفتاری را که دوست دارید بیان می‌کنید و در واقع یک راه‌حل یا گزینه‌ی پیشنهادی برای تغییر ارائه می‌دهید.
۲. در انتقاد سازنده فقط از جانب خودتان صحبت کنید و از کلی‌گویی پرهیز کنیدمثلا بگویید: «من این کار را دوست ندارم». شاید کمی خودخواهی باشد اما فراموش نکنید شما از قصد، نیت و طرز فکر دیگران آگاه نیستید و فقط می‌توانید از طرف خودتان حرف بزنید و انتقاد کنید. به همین خاطر هم بهتر است فقط احساس خود را از آن کار یا رفتار بیان کنید. برای مثال، ممکن است بگویید: «وقتی این کار را انجام می‌دهی، من فلان حس را دارم.»
در انتقاد سازنده، شما به رفتاری اشاره می‌کنید که دوست دارید ببینید و به همین خاطر باید حس بهتری را به فرد انتقادشونده منتقل کنید، تا انگیزه‌ی تغییر رفتار در او به‌وجود بیاید.
نکته‌ی مهم در بازخورد سازنده:

• نگویید: «وقتی این کار را می‌کنی، من این احساس را دارم.» بهتر است بگویید: «اگر به جای این کار فلان کار را انجام بدهید، احساس بهتری در مورد شما خواهم داشت.»

۳. انتقاد سازنده و مؤثر باید خیلی خاص باشد
انتقاد خوب تا جایی که ممکن است، باید خاص باشد. هرچه فرد مقابل جزئیات بیشتری از رفتار مطلوب مورد نظر شما بداند، راحت‌تر می‌تواند آن را انجام بدهد.
اصلا لازم نیست در مورد رفتاری که دوست ندارید صحبت کنید؛ بهتر است فقط از فرد بخواهید به شیوه‌ی دیگری عمل کند.
نکته‌ی مهم در بازخورد سازنده:

• کافی است از فرد بخواهید کاری را که شما دوست دارید، انجام بدهد و اصلا به رفتار قبلی او اشاره نکنید. مثلا بگویید: «ممکن است این کار را انجام بدهید؟ اگر این کار را بکنید، لطف بزرگی به من کرده‌اید.»

این شاید در بلندمدت راه‌حل مناسبی نباشد، اما رفتاری را که شما دوست دارید به شیوه‌ای مناسب و البته مؤثر به فرد نشان می‌دهد.
۴. بهتر است سریع به هر رفتاری واکنش نشان بدهید
اصلا خوب نیست تا بین رفتاری که از فرد سر می‌زند و واکنش شما به آن رفتار فاصله‌ی زیادی باشد.
برای اینکه بازخورد تأثیر خوبی بر فرد انتقادشونده داشته باشد، باید فوری و با کمترین فاصله انجام شود. در واقع تا تنور داغ است، نان را بچسبانید. وقتی زمان زیادی از آن رفتار بگذرد، موضوع تازگی خود را از دست می‌دهد و عکس‌العمل شما به آن رفتار هم دیگر تأثیر خوبی نخواهد داشت.
اگر به خاطر چیزی که اتفاق افتاده است عصبانی هستید، بهتر است کمی صبر کنید تا آرام شوید بعد نسبت به آن رفتار واکنش نشان بدهید.
نکاتی که همیشه باید به‌خاطر داشته باشید:

• عصبانی نشوید!

• سعی نکنید انتقام بگیرید، کمی صبر کنید تا آرام‌تر شوید و بعد در مورد موضوعی که عصبانی‌تان کرده است، صحبت کنید.

• در هنگام عصبانیت، انتقاد کردن را بی‌خیال شوید. بیان هر گونه انتقادی در هنگام عصبانیت تنها موجب دلخوری می‌شود.

۵. بازخورد باید شنیده شود تا تأثیرگذار باشدانتقاد باید زمانی بیان شود که فرد آمادگی شنیدن داشته باشد. مطمئنا وقتی هر دو نفر عصبانی یا خسته هستند زمان مناسبی برای بیان انتقاد نیست. باید زمانی را برای انتقاد کردن انتخاب کنید که فرد آمادگی شنیدن و پذیرش انتقاد را داشته باشد.
نکات مهم را یادداشت کنید و سعی کنید در اولین فرصت سر صحبت را باز کنید. آسمان و ریسمان نبافید و صاف بروید سر اصل مطلب. کلی گویی نکنید، تنها نکاتی را که یادداشت کرده‌اید با لحن خوب و دوستانه بیان کنید.
قبل از اینکه هرگونه انتقادی بکنید،‌ چه مثبت و چه منفی، به این فکر کنید که اگر شما جای آن فرد بودید، دوست داشتید چگونه رفتار می‌کردید و دوست داشتید بقیه با شما چگونه رفتار کنند.
انتقاد چگونه بیان شود تا برای شما قابل قبول باشد؟
این سؤال را از خودتان بپرسید و سعی کنید بدون رودربایستی به آن پاسخ بدهید.
اگر مطمئن شدید که پاسخ درست به این سؤال را پیدا کرده‌اید، آن را با دیگران هم در میان بگذارید.

انتقاد مخرب و انتقاد سازنده

اصول انتقاد سازنده

قبل از انتقاد کردن از کسی، اول کمی با کفش‌های او راه بروید