آموزش سخنوری و فن بیان،آموزش سخنوری،مدرس سخنوری،محمد خدارحمی

آموزش سخنوری و فن بیان،آموزش سخنرانی و فن بیان،آموزش سخنوری،مدرس سخنوری،محمد خدارحمی،اصوا و فنون مذاکره

آموزش سخنوری و فن بیان،آموزش سخنوری،مدرس سخنوری،محمد خدارحمی

آموزش سخنوری و فن بیان،آموزش سخنرانی و فن بیان،آموزش سخنوری،مدرس سخنوری،محمد خدارحمی،اصوا و فنون مذاکره

آموزش سخنوری و فن بیان،آموزش سخنرانی و فن بیان،آموزش سخنوری،مدرس سخنوری،محمد خدارحمی،اصول و فنون مذاکره،برگزار کننده دوره های آموزش فن بیان،مدرس سخنرانی،مدرس بازاریابی،مهندس خدارحمی،مدرس فن بیان،آیین سخن،کانون سخن،تنیک اعتماد به نفس،مدرس غلبه بر اضطراب،مدرس خطابه، فن خطابه،بازاریابی تلفنی

بایگانی

۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «آداب سخنوری و معاشرت» ثبت شده است

۰۷
آبان

چک کردن گوشی موبایل

این جمله را به‌خاطر داشته‌ باشید: هیچ‌کس نمی‌تواند آرام بنشیند و ببیند دیگران وسایل شخصی او را کندوکاو می‌کنند. این کار برای هیچ‌کس خوشایند نیست. فرض کنید خیلی اتفاقی گوشی موبایل همسرتان را برمی‌دارید و در آن سرکی می‌کشید. از قضا واکنش او به این کار شما تندوتیز و منفی است. شما کاملا مطمئن هستید او از لحاظ روانی سالم است و این واکنش مربوط به کاری است که انجام داده‌اید .دراین‌صورت شاید بتوان نتیجه گرفت که او تلاش می‌کند چیزی را از شما پنهان کند.

چک کردن گوشی موبایل می‌تواند باعث ازبین رفتن اطمینان در رابطه شما شود.

تا دیروقت سرِ کار ماندن

گاهی اوقات کسانی که ادعا می‌کنند تا دیروقت سر کار می‌مانند واقعا مشغول به کار هستند، اما در مواردی هم تا دیروقت سر کار بودن می‌تواند نشانه‌ی وجود رابطه‌‌ی عاشقانه‌ای در محل کار یا بی‌علاقگی به دیدن طرف مقابل باشد. سؤال اینجاست که این اتفاق به چه دلیل رخ داده است؟ شما باید جواب این سؤال را در یک گفت‌و‌گوی آرام و به دور از تنش پیدا کنید؛ به امید اینکه بعد از حل موضوع هردوی شما بعد از کار، برای رسیدن به منزل و ملاقات یکدیگر لحظه‌شماری کنید.


بی‌دلیل حسود شدن

حسادت مداوم می‌تواند یکی از نشانه‌های دوری در رابطه باشد.

در حد مطلوب و کم، حسادت حسی فوق‌العاده است! و خصوصا در سال‌های اول رابطه این حس بسیار دلپذیر و مطلوب است، چراکه عشق شما را به طرف مقابل‌تان نشان می‌دهد. اما اگر معشوق یا معشوقه‌ی شما پس از گذشت سال‌ها از شروع رابطه به‌طور دائم و بی‌دلیل به شما حسادت کرد، احتمال دارد که خودش در خیانت دستی بر آتش داشته باشد!


ناراحتی از توجه و علاقه‌ی زیاد

ما اغلب از طرف کسی که دوست‌مان دارد یا عاشق‌مان است کمبود توجه و ابراز عشق را احساس می‌کنیم. اغلب مردم از ابراز عشق و صمیمیت شریک عاطفی‌شان لذت می‌برند، اما اگر شما به شریک عاطفی‌تان توجه نشان می‌دهید و او از دریافت آن دوری می‌کند و تمایلی به آن ندارد، بهتر است دست از این‌ کار بکشید و تا دلیل آن را متوجه نشده‌اید از توجه نشان دادن یک‌طرفه دست بردارید.

از بین‌ رفتن صمیمیت

بایستی ریشه‌ی نبود صمیمت در رابطه را زودتر مشخص کرد

صمیمیت عامل مهم و تأثیرگذار در یک رابطه‌ی هماهنگ است. شوروشوقی که در ابتدای یک رابطه‌ وجود دارد طبیعتا پس از مدتی رنگ‌وبوی خود را از دست می‌دهد، اما از بین رفتن صمیمیت در رابطه نشانه‌ی خطرناکی است. برای نجات رابطه‌تان بهتر است در این‌ خصوص با شریک عاطفی‌تان صحبت کنید و از او بخواهید بگوید که در قلبش چه می‌گذرد و چرا مدتی‌ است که نسبت‌به شما سرد شده است.


برنامه‌ریزی نداشتن برای آینده

کسانی که در یک رابطه سالم هستند مایلند برنامه‌هایشان را با شریک عاطفی‌شان در میان بگذارند. این موضوع خصوصا در سال اول رابطه شدت بیشتری دارد. موضوعات بحث می‌تواند متنوع باشد مثلا اینکه قرار است کجا زندگی کنید؛ در شهر یا در جای خلوت و آرامی در خارج از شهر؟ آیا هردوی شما دوست دارید حیوان خانگی داشته باشید؟ و موار مشابه. اگر یکی از شما تمایل ندارد درباره‌ی آینده‌ی مشترک با دیگری صحبت کند، بایستی تلاش کنید دلیل این امر را پیدا کنید.

بی‌دلیل و پشت سرهم هدیه دادن

هدیه دادن زیاد می‌تواند موجب بدبینی طرف مقابل شود.

همه هدیه گرفتن را دوست دارند. این حس خصوصا در مورد خانم‌ها قوی‌تر است. آنها وقتی هدیه می‌گیرند احساس می‌کنند یک الهه هستند! اما چه پیش می‌آید اگر کسی بیش‌ از اندازه به شما هدیه بدهد؟ در ابتدا احتمالا هیجان‌زده خواهید شد، اما پس از مدتی شک و دلایل منطقی به سراغ‌تان می‌آید. از خود می‌پرسید برای چه این‌ کار را می‌کند؟ آیا چیزی هست که بابت آن احساس گناه یا شرم می‌کند؟ آیا این هدایا پوششی بر آنهاست؟


خلق‌و‌خوی خشن پیدا کردن

در زندگی همه‌ی ما شرایط سختی اتفاق می‌افتد که ما را تحت فشارِ استرس یا تنش قرار می‌دهد. به همین دلیل هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که همیشه خلق‌و‌خوی ثابتی دارد، اما اگر دفعات این نوسان زیاد است یا اطمینان دارید که دلیل آن استرس و فشارهای کاری نیست، باید آن را جدی بگیرید. بهتر است در این مورد خودمانی و صمیمانه صحبت کنید تا متوجه شوید در رابطه‌تان چه می‌گذرد.

عوض کردن بحث در حین یک گفت‌و‌گوی جدی

بحث عوض کردن در حین یک گفتگوی جدی از نشانه‌های تنش در رابطه است

واضح است که بلافاصله پس از رسیدن به منزل از سر کار یا وقتی برای خواب و استراحت آماده می‌شویم زمان‌های مناسبی برای یک بحث جدی نیستند، اما گاهی شریک‌ عاطفی شما از بحث درباره‌ی هر موضوعی طفره می‌رود. گویا او در تلاش است تا از صحبت کردن در خصوص آنچه شما مطرح کرده‌اید اجتناب کند. می‌توان گفت این نشانه‌ای‌ است که شما باید درخصوص آینده‌ی رابطه‌تان کمی نگران باشید.

معرفی نکردن شما به دوستان

اگر مدت‌هاست در رابطه هستید و شریک‌عاطفی‌تان چندان علاقه‌ای ندارد که شما را به دوستان صمیمی‌اش معرفی کند، می‌توانید آن را نشانه‌‌ای منفی درنظر بگیرید. اگر او در مورد شما جدی است، نباید در این مورد تردید نشان بدهد. آیا دائم می‌گوید آمادگی این کار را ندارد و حس می‌کنید برای این کار بهانه می‌تراشد!؟ احتمالا در این شرایط شما نمی‌خواهید با حقیقت مواجه شوید. زیرا به‌نظر می‌رسد آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید در دل او جای ندارید!

  • مهدی اصیلی مهابادی
۰۷
آبان

چگونه یک سخنرانی خوب ارائه کنیم

 

چه در حضور یک نفر و چه در حضور یک جمعیت پنجاه نفره، می‌توان بر ترس و خجالت ناشی از سخنرانی غلبه کرد.

سخنرانی مهارتی است که همه می‌توانند با تمرین، آن را بیاموزند. با استفاده از ابزار ارتباطی زیر، یاد بگیرید که چطور با اعتماد به نفس صحبت کنید و اجرایی جالب توجه داشته باشید.

ارتباط چشمی

یک ارتباط چشمی خوب کمک می‌کند تا مخاطب احساس آرامش بیشتری نماید و در توانایی‌هایی کلامی شما نیز اعتماد به وجود می‌آورد. ارتباط چشمی خود را (پیوسته) حفظ کنید؛ برای اینکار باید آنقدر بر متن سخنرانی خود تسلط داشته باشید که فقط هرازگاهی نیاز به نگاه کردن به متن خود پیدا کنید.چند چهره صمیمی را ـ که به مضمون سخنان شما واکنش نشان می‌دهند ـ در بین حضار پیدا کنید و سخنرانی خود را با تمرکز بر روی آنان انجام دهید. در هر نوبت، ارتباط چشمی خود را چهار تا پنج ثانیه حفظ کنید و سپس به سراغ نفر بعدی بروید.

ارتباط چشمی در سخنرانی یعنی همه چیز

 10 تکنیک‌ برای سخنرانی (آموزش فن بیان - اصول سخنرانی)

طرز ایستادن و حرکات بدن

صحیح ایستادن نشان دهنده اعتماد به نفس است. محکم بایستید. حرکات بیش از حد ممکن است حواس شنوندگان را پرت کند.
طبیعتا در هنگام ایستادن دستان خود را در کنار بدن قرار می‌دهید. برای تاکید بر روی نکات مهم، از حرکاتی استفاده کنید که آهسته و دقیق و در عین حال طبیعی باشند.
به عاداتی که ممکن است داشته باشید، توجه کنید؛ عاداتی مثل دست روی دست انداختن، تکیه دادن به دیوار یا با خودکار به جایی زدن. این کارها نیز می‌تواند حواس مخاطبان شما را پرت کند یا به آنها بگوید که شما (نسبت به موضوع) بی‌علاقه و یا اینکه دستپاچه‌اید.
سخنرانی خود را در مقابل آینه تمرین کنید تا نحوه اجرا و حرکات بدن خود را بررسی کرده و در صورت لزوم آنها را تغییر دهید. شیوه‌های متفاوتی را مورد آزمایش قرار دهید تا در مجموعه حرکات و ژست‌های خود به آن هماهنگی که با آن احساس راحتی می‌کنید، برسید و همان را در برابر حضار به کار ببرید.
10 تکنیک‌ برای سخنرانی (آموزش فن بیان - اصول سخنرانی)

حالت چهره

وجود صمیمیت در حالت و حرکات چهره‌ کمک می‌کند تا رابطه‌ای گرم و مثبت با مخاطبان خود بوجود آورید. خنده‌ای که شما به چهره دارید به مخاطب می‌فهماند که شما هم یک انسان و (در نتیجه) قابل اعتمادید، و بدین ترتیب به آنان این فرصت را می‌دهد که نظرات شما را بپذیرند. حالت چهره شما (در حقیقت) بیانگر حال و هوای سخنان شماست و مخاطبتان را (در سخنرانی) درگیر می‌کند.

10 تکنیک‌ برای سخنرانی (آموزش فن بیان - اصول سخنرانی)

لباس مناسب
انتخاب خوب لباس کمک می‌کند تا برای مخاطب خود احترام قایل شوید. قبل از حضور در محل سخنرانی، نظر دیگران را در رابطه با نحوه انتخاب لباس و نیز تناسب آن با مناسبت مربوطه جویا شوید.

10 تکنیک‌ برای سخنرانی (آموزش فن بیان - اصول سخنرانی)

  • مهدی اصیلی مهابادی
۳۰
مهر

تعریف فن بیان

فن بیان در حقیقت همان توان سخن‌گفتن (در هر شرایط و زمان) است. زمانی که صحبت از فن بیان به میان می‌آید، جدا از این که شما چه کسی هستید؟ چه کاری دارید؟ با چه کسی صحبت می‌کنید و….فقط کافیست که از زبان خود استفاده کنید، شما نیاز به فن بیان دارید. (مشاهده همه نوشته‌های وبسایت در مورد: فن بیان  )

اگر می‌خواهید با دوستان خود ارتباط خوبی برقرار کنید، روابط عمومی خوبی داشته باشید، منظور خود را به خوبی به مخاطبانتان منتقل کنید و همچنین کاری کنید که بقیه از همنشینی و صحبت با شما لذت ببرند باید «فن بیان» خوبی داشته‌باشید.

برای یادگیری فن بیان باید، قدرت کلامی خود را افزایش دهید و از تکنیک‌ها و تمرین‌های عمومی استفاده کنید، بدانید با چه کسی چطور صحبت کنید و با هنر خود کاری کنید که هر کسی از صحبت با شما لذت ببرد و اهداف خود را به گونه‌ای پیش ببرید آن‌طور که می‌خواهید.

باید دقت کنید که اگر کسی از فن بیان خوبی برخوردار است، لزوماً نه گوینده خوبی است، نه سخنران خوبی و نه مذاکره کننده خوب! بلکه کسی که فن بیان خوبی دارد پیش‌زمینه این را دارد که یک سخنران، مذاکره کننده و مدرس فوق‌العاده باشد!






کاربردهای فن بیان

۱٫سخنرانی و صحبت در جمع
۲٫گویندگی و مجری‌گری
۳٫مشاوران و روان‌شناسان
۴٫وکیل‌ها برای دفاع ارائه دلایل (و البته قاضی)
۵٫در هنگام مصاحبه یا معرفی خود در برنامه‌های مختلف
۶٫در جلسات مصاحبه استخدام و….
۷٫هنگام انجام کارهای روزمره و صحبت کردن با دوستان
۸٫استفاده از آن برای گرفتن حق خود
۹٫بیان احساسات خود به طور صحیح در زندگی مشترک
۱۰٫و…
  • مهدی اصیلی مهابادی
۳۰
مهر

سخنوری چیست؟

سخنوری بالاترین حد از کلام هست که یک فرد می تونه داشته باشه. سخنوری در فرهنگ لغت فارسی به معنی شاعر و گویندگی و فصاحت و بلاغت آمده است و در زبان انگلیسی سخنوری (eloquence) نامیده میشه و به معنی فصاحت، علم بیان و شیوایی آمده است، شما می توانید معانی دیگه ای که در انگلیسی شده در ترجمه گوگل مشاهده کنید (https://translate.google.com/#en/fa/eloquence)، شاید فردی که یک سخنران خوب هست نتونه سخنور خوبی هم باشه و برعکسش هم صادقه، یعنی اگر شخص سخنور خوبی باشه نتونه سخنرانی در جمع انجام بده.

سخنوری یعنی اینکه شخص در هر شرایطی و در هر زمانی بتونه به خوبی صحبت کنه و روی افراد تأثیر بذاره.

اجاره بدید یک مثال بزنم، مثلا فردی یک جُکی رو تعریف می کنه و همه از خنده روده بُر میشند، اما یک نفر دیگه همون جُک رو تعریف می کنه اما هیچکس نمی خنده و اون جُک هم خیلی بی مزه به نظر میرسه.

فردی که سخنور خوبی هست می تونه روی افراد تأثیر بذاره و به قولی می تونه اون افراد رو متقاعد کنه.

  • مهدی اصیلی مهابادی
۲۳
مهر

در باره بلاغت در مقالابت پیشین مطالبی خدمت شما عرض شد. همانطور که گفتیم رعایت زمان، یکی از مهم‌ترین شاخصه های یک کلام بلیغ است. زمان را به سه قسم زمان طبیعی، زمان تاریخی و زمان اجتماعی تقسیم کردیم.

 

توضیحات قسم اول گذشت. در این مقاله پیرامون قسم دوم، یعنی زمان تاریخی با شما سخن خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.

 

در آیین مقدس اسلام، سالگرد زمان‏هاى تاریخى، از قبیل فرا رسیدن ماه روزه و حج، یا روزهاى موالید و وفیات اولیاى دین، یا ایام رویدادهاى مهم، از قبیل هجرت، غدیر، و عاشورا، دیگر امورى از این قبیل، متعدد است.

خطیب بلیغ اسلامى، باید زمان‏هاى تاریخى دینى را در گفتار خود رعایت نماید و پیرامون هر یک از آن‏ها، به مناسبت بحث کند و خاطره‏هاى گران‏قدر اسلامى را در اذهان شنوندگان زنده نگاه دارد. تا بدین‏وسیله، از طرفى وظیفه تبلیغى خویشتن را به شایستگى انجام دهد و از طرف دیگر، توقع به جاى مسلمین را بر آورده سازد.

 

البته قدر و منزلت زمان‏هاى تاریخى، در نظر مردم، به اعتبار واقعه‏اى که در آن زمان رخ داده، متفاوت است. جایى که زمان، طرف رویدادهاى بسیار مهم و بزرگ بوده و مجلس به احترام آن واقعه تشکیل گردیده است، اگر خطیب، آن طور که باید واقعه روز را مورد احترام آن واقعه تشکیل گردیده است، اگر خطیب، آن طور که باید واقعه روز را مورد توجه قرار ندهد و پیرامون آن به شایستگى سخن نگوید، علاوه بر آن که در خطابه خود، بلاغت را رعایت ننموده، در اذهان مستمعین نیز اثر بد گذارده است. چنین سخنورى، بر اثر این عمل خلاف توقع، از یک طرف، قدر و منزلت خویشتن را کاهش مى‏دهد و از طرف دیگر، ارزش کلام خود را از میان مى‏برد.

 

مثال:

مجلس باشکوه و مجللى را در نظر بگیرید که جمعى از علاقه‏مندان حضرت على (علیه السلام)، به مناسبت عید سعید غدیر، بر پا نموده‏اند. تما مجلس، با چراغ‏هاى الوان زینت یافته و غرق در نور شده است. موسسین مجلس، شربت و شیرینى تهیه نموده‏اند تا از واردین پذیرایى نمایند.

 

دوستداران مولاى متقیان، دسته دسته، با چهره‏هاى شاد و لب‏هاى متبسم وارد مجلس مى‏شوند. به هم دست مى‏دهند. تبریک مى‏گویند و بعضى، در حالى وارد مى‏شوند که به هم دست مى‏دهند. تبریک مى‏گویند و بعضى، در حالى که دست یکدیگر را به گرمى مى‏فشرند و از این که نعمت ولایت برخوردارند، زبان به حمد حضرت بارى‏تعالى مى‏گشایند و این عبارت را با هم مى‏خوانند:

الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین و الائمه المعصومین (علیه السلام)

 

کسانى که در مجلس حضور دارند، انتظارشان این است که خطیبى در این محضر منبر برود که از واقعه غدیرخم بگوید. از خطبه رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) که آن روز ایراد فرموده، صحبت کند. روایاتى را که از پیشواى بزرگ اسلام، درباره على (علیه السلام)، رسیده است، شرح دهد و خلاصه تمام افکار حضار در آن مجلس، متوجه حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) است و توقعاشان شنیدن فضایل و مناقب آن حضرت است.

 

خطیب، که در کرسى سخن مستقر مى‏گردد، به موقع است در ابتداى کلام، به منظور آگاهى مستمعین، به قدر سه دقیقه تا پنج دقیقه، روى کلمه غدیر صحبت کند و بگوید: یکى از معانى غدیر در لغت عرب زمین گود است. وقتى باران به شدت مى‏بارید و در بیابان‏ها سیلاب به راه مى‏افتاد، سیلاب‏ها به طرف زمین‏هاى گود سرازیر مى‏شد. در قرون گذشته، که حجاز در مضیقه آب بوده، مسافرین و رهگذرها، تا مدتى از آب‏هایى که در غدیرها جمع مى‏شد، استفاده مى‏نمودند.

نظر به این که رسول گرامى (صلى الله علیه و آله و سلم) مى‏خواست با جمعیت زیاد صحبت کند، و فرمان خدا را در امر ولایت على (علیه السلام) به آنان ابلاغ نماید، محل سخنرانى را در کار غدیر تعیین نموده تا مردم در مضیقه آب قرار نگیرند.

 

پس از ذکر این مقدمه کوتاه و تناسب کلمه غدیر با این روز بزرگ، سخن اصلى را آغاز نماید و یکى از مسائل متناسب روز غدیر را، هم مانند ولایت، امامت، مقام امام، جانشینى پیامبر و دیگر مسائلى نظایر این‏ها را مورد بحث قرار دهد، پیرامون آن با مستمعین سخن بگوید و عواطف ایمانى آنان را اقناع سازد. پیرامون آن با مستعمین سخن بگوید و عواطف ایمانى آنان را اقناع سازد.

 

اگر خطیبى از مسیر صحیح منحرف گردد و در آن روز حساس، مسئله ولایت و جانشینى رسول گرامى را، که هدف اصلى امر خدا بوده، از یاد ببرد، تمام بحث منبر یا قسمت اساسى آن را به موضوع دگرى که با مقصد اصلى عید غدیر تناسب نداشته باشد، اختصاص دهد، از نظر فن سخن، اشتباهى بزرگ مرتکب شده است.

 

مثلاً، خطیب مجلس، به تصور نو آورى سخن، روى کلمه غدیر تکیه کند و از جهات مختلف آن را مورد بحث قرار دهد و بگوید: غدیر، در لغت عرب، به معناى متعددى آمده است. به معنى نهر آب، به معنى باقیمانده آب سیل، به معنى قطعه‏اى از گیاه، به معنى زمین گود بیابان، که سیلاب در آن سرازیر مى‏شود و در گذشته، آب غدیرها، مورد استفاده کاروان‏ها و رهگذرهاى بیابان بوده است.

بگوید بین مکه و مدینه چند غدیر وجود داشته است. تذکر دهد خم، نام غدیرى است که مجلس رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) براى معرفى على (علیه السلام) در کنار آن تشکیل گردید. آن گاه نام سایر غدیرها و عدد آن‏ها را که از کتب تواریخ جمع‏آورى نموده، براى مستمعین بخواند و آنان را آگاه سازد.

 

چنین خطیبى، بلاغت کلام را مورد توجه قرار نداده، اقتضاى زمان و اقتضاى مجلس را رعایت ننموده و مهم‏تر آن که به مستمعین جفا کرده و توقع درست و به جاى گروهى از دل باختگان على (علیه السلام) را، که براى آن حضرت گرد هم آمده‏اند برآورده نساخته است. بى‏گمان، سخنورى این چنین، اوضاع مجلس را دگرگونى مى‏نماید، موسسین مجلس را ناراحت مى‏سازد و مستمعین را آزرده خاطر مى‏کند. ممکن است بعضى از آنان، در خلال سخنرانى، به صورت اعتراض مجلس را ترک گویند و بعضى با صداى بلند، اعتراض خود را به زبان آورند و سرانجام، مجلس شادى، با تأثر حضار پایان پذیرد

  • مهدی اصیلی مهابادی
۱۶
مهر


همه ما می دانیم که یکی از مهمترین و اساسی ترین وظایف طلاب، تبلیغ است. اما بحث از چگونگی تبلیغ و شیوه ها و راهکارهای آن فعلا مورد نظر ما نیست.
در این مقاله درباره راهکارها و آداب و شیوه های سخنوری سخن خواهیم گفت. بدون شک، وعظ و خطابه و منبر یکی از مهمترین شیوه‌های تبلیغی است. اگر چه گستره اطلاعات و جذابیت‌های تکنولوژی جدید، راهکارهای دیگری را نیز پیشنهاد می‌کند ولی به جرات می توان گفت، وعظ و خطابه از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

لذا برای کسب موفقیت در این زمینه لازم است با شیوه ها و آداب و روش‌های سخنوری آشنا شده و از آنها استفاده کنیم:
 
در بحث ابزارهای تبلیغ و ترکیب آن ها با هم به تفصیل خواهیم آورد که «تبلیغ گفتاری» منحصر به خطابه و سخنرانی نیست بلکه ممکن است در قالب های مختلفی صورت بگیرد که مشهورترین و رایج ترین آن، در جامعه ما نوع سنتی آن، یعنی خطابه و سخنرانی است. عده ای می خواهند کاربرد این نوع تبلیغ را نادیده بگیرند یا ضعیف بشمرند. اگر منصفانه به موضوع بنگریم در می یابیم که هر یک از قالب های تبلیغی کارکرد خاصّ خود را دارد و به تناسب موقعیت خاصّی که در آن قرار می گیریم، کارآمد است. و هیچ کدام جای دیگری را نخواهد گرفت.
 
البته نباید از نظر دور داشت که بُرد این نوع تبلیغ، به ویژه با رخ نمودن ابزارها و قالب های جذاب و متنوع تبلیغی، محدودتر شده است. به عنوان مثال، وقتی یک موضوع دینی یا قصه ای از قصه های قرآن، در قالب فیلم در می آید مانند سریال «مردان آنجلس» گذشته از جاذبه های دیگر، مخاطبان بسیاری را با خود همراه می کند. طبعا میزان تأثیرگذاری آن نیز بیشتر است لیکن این امر به معنای آن نیست که از خطابه و تبلیغ رو در رو که دارای تأثیر غیرقابل انکاری است، غافل بمانیم. بنابراین خوب است درباره ی خطابه و سخنرانی که هنوز در میان جامعه ی ما جایگاهی قابل توجّه دارد، مطالبی را بیان کنیم.
خطابه صرف سخن گفتن در یک جمع نیست بلکه «برانگیختن» افراد است، چه نسبت به انجام یک کار، چه نسبت به بازداشتن از یک عمل.
«خطابه» که تنها نوعی از «تبلیغ گفتاری» به شمار می آید، از دیر هنگام مورد توجّه رهبران معصوم علیهم السلام بوده است. آنان که خود امیران کشور سخن بوده اند،(1) با خطابه های خود در مسیر تبلیغ معارف الهی گام های بلندی برداشته اند که خطبه های نهج البلاغه نمونه ای از آن هاست.
در پیروی از این خاندان پاک است که دانشمندان ربانی و مبلّغان پاکباخته نیز در کار تبلیغ به این فن نگرشی دینی دارند و فنون آن را فرا می گیرند و از این «هنر» در سنگر تبلیغ بهره می برند.

 
ماهیت خطابه:
«خطابه صرف سخن گفتن در یک جمع نیست بلکه «برانگیختن» افراد است، چه نسبت به انجام یک کار، چه نسبت به بازداشتن از یک عمل. از این رو، در خطابه چنان باید سخن گفت که مستمعان برانگیخته شوند و دارای انگیزه «عمل» یا «ترک عمل» شوند به همین دلیل است که خطابه یک هنر است و ویژگی های خاصی می طلبد؛ مثلا، باید چنان سخن گفت که شنوندگان برای جهاد، انفاق، کار، تحصیل، خدمتگزاری، ایثار و ... برانگیخته شوند یا از اموری همچون گناه تنبلی، ترس، عقب نشینی، دنیاگرایی و حرص، تکبر و خود برتربینی و ... دست بکشند. این در سایه ی تأثیرپذیری روحی شنوندگان و تأثیرگذاری نیرومند گوینده در دل و جان شنونده است.
 
برانگیختن ها، یا براساس «مهر» و «محبت» است یا بر پایه «کین» و «نفرت»؛ یعنی، یا باید در دل طرف شور عشق و امید و مهربانی آفرید تا تحریک بر عمل شود یا باید سردی، افسردگی و ناخوشایندی پدید آورد، تا ترک کند.»(2)
در این میان می توانید به کتابهایی که در این زمینه نوشته شده، رجوع کنید(3).
در این جا تنها به بیان نکاتی بسنده می کنیم.
 
الف ـ خطابه و ادبیات:
پیشتر نیز اشاره کردیم که بین تبلیغ نوشتاری و گفتاری رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. سر و کار داشتن با ادبیات، نوشته های جذاب و شیوا و پرداختن به کار نگارش، به صورت غیرمستقیم در گفتار انسان تأثیر می گذارد. از این رو استادان «فن خطابه» به شاگردان خود سفارش می کنند که همواره با آثار ادبی و نوشته های هنرمندانه در ارتباط باشند تا بتوانند سخنی جذاب و دلنشین داشته باشند و توان به تصویر کشیدن ماهرانه وقایع را بیابند و در مخاطبان خود بیشتر تأثیر بگذارند.
پیوند خطابه با ادبیات را نیز می توان در تعریف دانش ادبیات به دست آورد. جرجانی و زمخشری در این باره گفته اند:
«علم الادب علم یُحترز به عن جمیع الخطأ فی کلام العرب لفظا و کتابةً»(4)
از این رو استادان «فن خطابه» به شاگردان خود سفارش می کنند که همواره با آثار ادبی و نوشته های هنرمندانه در ارتباط باشند تا بتوانند سخنی جذاب و دلنشین داشته باشند و توان به تصویر کشیدن ماهرانه وقایع را بیابند و در مخاطبان خود بیشتر تأثیر بگذارند.
و اشتباه گفتاری و نوشتاری در زبان عرب.
«در کتاب بستان الادب» ـ که علوم ادبی در آن گرد آمده ـ «خطابه» در ردیف این دانش قرار گرفته است. این علوم عبارتند از: لغت، اشتقاق، نحو، معانی، بیان، بدیع، عروض، قافیه، خطابه، قرض الشعر، انشاء النشر، المحاضرات، خطابه و تواریخ.»(5)
آداب سخنوری یکی از مهارت‌هایی است که یادگیری آن ضروری است. حتی اگر به نظر خودتان، استاداصول سخنوری هستید این مقاله را جدی بگیرید و راهکارهای آن را به کار بگیرید؛ چرا که اشتباهات زیادی در آداب سخنوری به ما گفته شده است!
متأسفانه در ذهن اکثر ما این شکل گرفته است که آداب سخنوری یعنی:
چگونه در جمع خوب صحبت کنیم؟!
چگونه افراد را متقاعد کنیم؟!
چگونه با قدرت کلام خود فرد اثر‌گذاری در جمع باشیم؟!
و…
امّا باید بگویم آداب سخنوری فقط این‌ نیست!!!
اتفاق بدتر در یادگیری آداب سخنوری این است که بعضی از آموزش‌های غلط نیز ما را به این سمت برده‌اند که فکر می‌کنیم سخنوری یعنی فقط و فقط صحبت در جمع و متقاعدکننده صحبت کردن!

سوال بسیار خوبیست اگر بپرسید آداب سخنوری پس چیه؟!
ابتدا از شما دوست بیشتر از یک نفر و ارزشمندم می‌خواهم دقت کنید!
من می‌گویم آداب سخنوری فقط و فقط به معنی صحبت و اثرگذاری در جمع به وسیله کلام نیست! بلکه آداب سخنوری علاوه بر مهارت سخنوری و صحبت کردن در جمع و غیره، شامل موارد بسیار بسیار مهمی نیز می‌شود که اغلب ما از آن غافل هستیم!
بله! آداب سخنوری شامل خوب صحبت کردن در جمع، متقاعدسازی کلامی و غیره هم میشود امّا به اعتقاد من زیربنای آداب سخنوری درست گوش دادن است!
شاید بپرسید مهارت درست گوش دادن چه ربطی به آداب سخنوری دارد؟!
اجازه بدهید شما را با ویدیویی از سخنرانی تد آشنا کنم. مطمئنم اگر این سخنرانی را با دقت گوش دهید و تصمیم بگیرید به آن عمل کنید، شما مجهز به آداب سخنوری می‌شوید!
اگر هنوز هم شک دارید که آداب سخنوری فقط و فقط خوب صحبت کردن نیست، پیشنهاد می‌کنم حتماً سخنرانی  خانم سلستی هیدلی را به دقت ببینید!
خانم سلستی هیدلی که روزنامه نگار هستند، در سخنرانی خود در تد بسیار عالی به این موضوع پرداخته‌اند و مطمئنم اگر حتی یکی از ۱۰ روشی که ایشان در سخنرانی‌شان میگویند را در زندگی‌مان پیاده کنیم، نتیجه‌ی فوق العاده ای خواهیم گرفت!

آداب سخنوری فقط این نیست!!!

زیربنای آداب سخنوری چیست؟!

  • مهدی اصیلی مهابادی