درسخنرانی توجه به چه نکاتی مهم است
در طراحی سخنرانی توجه به چه نکاتی مهم است ؟
- روشن کردن هدف و انتظار از مخاطب . روش آزاردهنده برای شنونده آن است که نداند سخنران هدفش چیست و چه انتظاری دارد . به این ترتیب نمی تواند روی موضوع متمرکز شود و همواره با تغییر مسیر سخنران تمرکز ذهن مخاطب نیز تغییر می کند و از شاخه ای به شاخه دیگر می رود.
- بیان یک پیام در یک زمان. گفتن چند پیام در یک زمان و قالب چند موضوع و با چند هدف مختلف شنونده را سردرگم می کند.
- مضمون را به شنونده مربوط کنید. برای این منظور در سطح دانش و درک و فهم شنوندگان بحث نمایید. درباره ی مسائل مربوط با آنان صحبت کنید . در این حالت شنوندگان با شما همراه می شوند. برای رسیدن به این هدف، صحبت دربره ی علاقه مندی های آنها مهم است. مثل علاقه به خانواده، به شغل، به سرگرمی های سنی و به پایگاه اجتماعی .
- پایان طرح را خوشایند کنید. از طریق خلاصه کردن، از طریق به عمل کشیدن شنوندگان، از طریق تعریف و تمجید بی ریا، گفتن داستان و حکایات یا قرائت اشعاری زیبا، سعی نمایید که پایان به یاد ماندنی را برای مخاطب ایجاد کنید.
- از قانون اثر اولیه استفاده کنید . احوالپرسی صمیمی، خنده ی تبسم آمیز همراه با نگاه به شنوندگان ، می تواند گام نخست سخنرانی باشد.
- تماس چشمی . این فن به شنونده ی شما کمک می کند تا گوش دادن به صحبت های شما برایش آسان شود. کسی که به چشم ها نگاه نکند، بدگمان یا بی اعتبار تصور می شود. البته تماس چشمی باید با تمام مخاطبان برقرار شود، نه فقط با افراد سرشناس و مشخص .
- تنظیم وضعیت. بهترین حالت برای سخنرانی روی پا ایستادن است . هرگاه سخنران بایستد، ارزش و اهمیت آنچه می گوید را افزایش خواهد داد. اما هنگام اتمام سخنرانی و زمان پرسش و پاسخ این مهم است که بنشینید، نشستن معنی غیر رسمی بودن را دربردارد و باعث می شود که جلسات و بحث های سوالی توسعه پیدا کند.
در تنظیم حالت و هنگام ایستادن نکات زیر را رعایت کنید.
- اگر می خواهید روی سن قدم بزنید، البته باید در حد نیاز و متعادل باشد و دقت نمایید که آنقدر زیاد و سریع نباشد، که باعث حواس پرتی شود.
- سخنرانی را از پشت میز مخصوص (تریبون) ارائه دهید که موجب احساس امنیت شما می شود.
- یادداشت های خود را در دست نگه ندارید، بلکه روی میز مخصوص (تریبون) بگذارید.
- از زبان بدن استفاده کنید. این اقدام روشی برجسته در اثرگذاری است.مثلاً حرکات دست بسیار مهم است، البته با رعایت بایدها و نبایدهای زیر : همیشه باید دست ها در جلوی بدن باشند. حرکات مناسب دست می تواند ارزش آنچه گفته می شود را تکمیل و افزون کند. سخنرانانی که حرکت دست هایشان با گفتارشان هم زمان است، به طور موثرتری گفت و گو خواهند کرد.
- کف دستان شما نباید با انگشتانی رو به بالا به طرف شنوندگان باشد، زیرا این عمل بر عدم قبول اشاره دارد. بنابراین شما باید همواره سعی کنید پشت دستانتان را به طرف شنونده بگیرید. نشان دادن کف دست به شنوندگان با انگشتانی که به زمین نشانه رفته اند، قابل قبولتر است. زیرا این عمل به این نکته اشاره دارد که: به من کمک کنید و از من حمایت نمایید.
- انگشت نشانه که به طرف شنوندگان تکان می خورد، اشاره به این دارد که شما آنها را ساکت می کنید. مانند هنگامی که والدین یک انگشت نشانه را برای بچه هایشان تکان می دهند، که معمولاً نشانه ی یک اخطار است.
- یک حرکت دورانی اتفاقی با دست هایتان می تواند زمانی که با جمله ای این چنینی ترکیب شود خیلی موثر باشد: ((بگذارید شروع کنیم)) یا ((بگذارید در مورد این نکته توافق کنیم)) یا حتی (( بگذارید قرارداد را تکمیل کنیم)) این عمل، شنونده را به شما نزدیکتر می کند و یک محیط سازش را می آفریند و بدین ترتیب شنونده و سخنران در یک جهت با یکدیگر همکاری خواهند نمود.
- حرکات دست باید طبیعی باشد اگر این عمل برای شما بسیار مشکل و غیر طبیعی است فقط دست هایتان را در مقابل خود نگهدارید . اگر این عمل برای شما راحت است، مطمئناً برای شنوندگان شما نیز راحت خواهد بود.
- از یکنواختی تن و لحن صدا پرهیز کنید. من می خواهم تاکید کنم که : ((آنچه می گویید مهم است، ولی چگونه گفتن مهم تر است.))، اکنون بیان ظاهری و زبان بدن و همچنین صدای شماست که باعث انتقال ذوق و شوق در افراد می گردد.
ما همه از تجربه ی گوش کردن به یک سخنرانی همراه با متن عالی، ولی ارائه ی خسته کننده ای که قادر نبوده حق مطلب را ادا کند ، ناراحت شده ایم . مانند موارد که سخنران با حالتی یکنواخت و یا حالتی تند صحبت می کند . بنابراین برای جلوگیری از این مورد، صدا خود را تغییر دهید، گاهی بلند صحبت کنید و گاهی آرام، بر روی لغات و عبارات مشخص و مهم تاکید نمایید. گاهی اوقات، ابتدا تند صحبت کنید و سپس آهسته تر صحبت نمایید. زیرا صدای شما و تاکیدی که بر روی لغات معین انجام می دهید، می تواند متن آماده شده ی شما را با روح نماید.
- سکوت. گاهی از تکنیک سکوت استفاده کنید.
یکی از قدرتمندترین فنونی که می تواند در یک گفت و شنود و همچنین سخنرانی عمومی مورد استفاده قرار گیرد، استفاده از سکوت است. اگر شما یک نکته ی بسیار مهم دارید که می خواهید به شنوندگان تفهیم نمایید، سی ثانیه قبل از بیان مطلب و سی ثانیه بعد از بیان آن مکث کنید، این سکوت بسیار مهم است. سکوت قبل ، یک احساس انتظار را می آفریند، ولی سکوت بعد، زمانی است که پیامتان به حافظه سپرده شده و در موردش تفکر صورت می گیرد.
- احترام و اعتماد خلق کنید. احترام و اعتماد از عوامل مهم جذب و جلب شنوندگان است. سعی کنید با تهیه ی مطالب سخنرانی و با حضور به موقع و حتی زودتر از مخاطبان در محل سخنرانی و وارسی وسایل صوتی و سایر وسایلی که قصد استفاده از آنها را دارید، در جلب احترام کوشش نمایید. پوشیدن لباس ها و کفش های مناسب و آراستگی سر و صورت از دیگر عوامل جلب احترام است، زیرا شنونده می فهمد که شما قبل از آمدن به محل سخنرانی به احترام او خود را آماده کرده اید.
همچنین داشتن نگرش مثبت نسبت به خود و مخاطبان عامل دیگری است که می تواند اعتماد و احترام خلق کند.
- استفاده از ذوق و صداقت . اگر شما صداقت را با ذوق ترکیب کنید، تا زمانی که واقعی باشد، هرگز آسیب نخواهید دید.
ما در دنیایی زندگی می کنیم که به وسیله ی رادیو و تلویزیون و روزنامه ها از تهیدستی ، نزاع، گرسنگی و جنگ در سراسر دنیا اطلاع پیدا می کنیم. ما برای اکثر اینها، خیلی کم می توانم کاری انجام دهیم. همچنین هر قدر شرایط اقتصادی در رشد یا رکود باشد، همواره افرادی خواهند بود که می گویند، وضع بدتر خواهد شد. این طرز تفکر ، اصلاً مناسب نیست و جز ناامیدی نتیجه ی دیگری ندارد. بنابراین در پی خوبی و سفیدی باشید . روی موفقیت های مثبت متمرکز شود. با امید، به آینده بنگرید و همیشه به شنوندگان خود این احساس امید را انتقال دهید. با پیشرفت ذوق طبیعی در خود، شما تبدیل به یک ارائه دهنده ی برجسته خواهید شد.
خلاصه :
- ابتدا حس پذیرش شنونده را به دست آورید.
- طرحتان را ایستاده به شنوندگان انتقال دهید.
- حرکات دستان خود را با کلماتی که می گویید، هم زمان و هماهنگ کنید.
- ذوق طبیعی را توسعه دهید.
- شروع با لبخند، موانع را از میان برمی دارد.
- ارتباط چشمی را حفظ کنید.
- با شنوندگان روبرو شوید.
- از سکوت استفاده کنید.
- مطمئن شوید که شنوندگان می دانند زمان سخنرانی شما چه مدت می باشد، پس شما هم، زمان را مراعات کنید.
