20 ویژگی مدرس سخنوری
سخنوری؛ ابزاری جهت دگردیسی ذهن بشر و "سخنور" مایه ی فخر آدمیت.
1- جهان بین 2- خلاق 3- عدم محدودیت به زمان و مکان
یک سخنور می بایست تکلیفش با خودش و هنرش روشن باشد،سخنوری که صاحب جهان بینی منسجم و قدرتمندی باشد آن را در کلامش به وضوح نشان و انتقال می دهد،این هنرمند از ابداع و نوآوری ترسی نخواهد داشت و به دنبال آن است زیرا می خواهد در نوع خودش بی همتا باشد و در این بی همتایی به خود تکیه خواهد زد و مستقل از هر شرایطی عمل کند، او از لحاظ فکری منظم و خلاقیت مبتنی بر نظم ذهنی و فکری او شکل میگیرد.
1- شنیدن بهتر از سخن گفتن
2- پوشش
استفاده مدرسین از پوشش یکنواخت و رنگ های تیره موجب عدم توجه و ایجاد بی حوصلگی دانشپذیران میشود.
3- ارتباط چشمی
هنگامی که شخص سخن گوید به حرکت لبهای او توجه میشود وزمانی که مخاطب سخن می گوید به چشمهای شخص مقابل توجه می کند زیرا میخواهد واکنش او را نسبت به صحبت ها ارزیابی نماید. به همین جهت ارتباط چشمی یک مدرس سخنوری علاوه بر واکنش گیری و واکنش پذیری دانشپذیر تاثیر دارد.مدرس می تواند این اصل سخنوری را در وجود سخنوران آینده جهت تاثیر گذاری نهادینه کند.
4- زبان بدن
زبان بدن همان زبان بی زبانیست زیرا در آن کلام نقشی را ایفا نمی کند، اما نگاهی همه جانبه دارد.یک فرد از طریق رفتار فیزیکی با مخاطب ارتباط برقرار میکند و این ارتباط می تواند شامل نوازش سرد و نوازش گرم برای تاثیر پذیری دانش پذیر مورد استفاده قرار میگیرد.
5- داشتنصدایی واضح و رسا
صدا یک ابزار مهم در بهبود امر تدریس به شمار میرود و چگونگی اجرای آن ،نقش مهمی را ایفا می کند.مدرسین نیازمند یک صدای رسا هستند به آن معنا که می بایست بر اساس معنی و ساخت دستوری تنظیم شود تا دروس برای دانشپذیران موجب استفهام گردد،همانگونه که در سخنوری این تاثیر را مخاطب خواهد گرفت.
6- تسلط کلامی کافی
اهمیت دامنه کلمات و افزایش تعداد واژه های فعال در امر تدریس رقص آفرینی بسیاری خواهد کرد.شاید شما هم گفت و گوهای را دیده باشید که به خاطر انتخاب نادرست یک کلمه،به تنش کشیده شده باشند.دامنه کلمات هر فرد،به نوعی می تواند مدل ذهنی او و الگوهای شخصیتی او را افشا کند بنابراین بازی با کلمات می تواند بسیار معجزه آسا باشد و هم می تواند مخرب باشد.یک مدرس با تسلط بر این امر می تواند مسیر خود و کلاس را هدایت کند و هم می تواند موجب نابودی اثر بخشی خود گردد.
7- کاریزمای کلمات
الف)کلمات مناسب و متناسب مخاطبان
ب)کلمات مناسب و متناسب خودمان
ج)کلمات مناسب و متناسب شرایط
8- -بازخوردکلمات
اقتضایهرحرفهوهرشغلمسئولیتهایویژهایدارد،مدرسباارائهبازخوردهایموثردربهبودسطحعملکردوفکریدانشجویانتاثیرمیگذارند.باتاکیدبهجنبههایتکنیکیوحرفهایپاسخگوینیازفرایرانوالگویآنانمحسوبمیشوند.
9- توانایی استفاده از مفاهیم در موقعیت های واقعی
10- جلب اعتماد
ویژگی اصلی برای برقراری ارتباط اثر بخش،اعتماد به خودتان و اعتماد مخاطبان به شماست.این دو مکمل یکدیگر بوده زیرا اعتماد به خودتان چهره و برداشتنی از شما نشان خواهد داد که موجب اعتماد مخاطبان به شما میشود.
11- صداقت
دانشپذیر؛ بی صداقتی را کشف خواهدکرد،اگر آنان شما را عاری از اخلاص بدانند، وزن و ارزش چندانی به آنچه می گویند نخواهند داشت.
12- جامعیت در بیان
پوشش دادن کامل بیان ،این احساس و برداشت را به شنوندگان می دهد که در تهیه و عرضه ی مطالب ،دقت و زمان کافی صرف شده است و چنین برداشتی،مطالب ارائه شده را باور پذیر تر میسازد.اما از طرفی جامعیت و کامل بودن میتواند حالتی افراطی پیدا کند .ورود بیش از حد به جزییات و بیان مسایل کم اهمیت و غیر ضروری ممکن است شنوندگان را خسته و در دریایی از اطلاعات ،غرق سازد.
13- صمیمیت
مدرسی که تصویری از صمیمت ارائه می دهد، شانس بزرگی برای برقراری ارتباط مطلوب و اثر بخش دارد.مردم،افراد صمیمی و مهربان را دوست دارند و معمولا پذیرای گفته های آنان هستند.در واقع،ارتباط موفق و موثر،در سایه صمیمت صادقانه شکل می گیرد.صداقت و صمیمت، هردو،اجزای مهمی از توافقات مربوط به آداب کسب و کار و مناسبات اجتماعی اند.
14- شناخت و تحلیل
برای آنکه سخنران و مدرس خوبی باشید لازم است مخاطب خود را بشناسید .
ویژگی های شخصی،سن،جنس ،تحصیلات،تجارب،شغل،بافت فرهنگی و میزان آشنایی با موضوع از جمله عوامل موثر بر محتوا و شیوه ارائه مطالب شما به شمار می آید.
15- حافظه قوی
هر مدرسی میبایست بهره کافی از قدرت حافظه داشته باشد تا بتواند مطالب را خوب و ماندگار به خاطر بسپارد و مطالب آموخته شده و ذخیره شده در حافظه را به موقع به یاد بیاورد و بر زبان جاری سازد.
- علاوه بر ویژگی ها و مهارت هایی که تا اینجا توصیف شده اند،مدرس سخنوری موفق باید صفات و توانمندی های دیگری نیز داشته باشد:
16- قدرت و جذابیت در بیان
17- هوش هیجانی مطلوب
18- انتقاد پذیری
19- قدرت پیش بینی سوالات و برخی رفتارهای دانشپذیران
20- انعطاف پذیری
در فن و هنر سخنوری ویژگی های گسترده ای وجود دارد ولو آنکه مدرسی قصد تدریس و پرورش اشخاصی را در این زمینه داشته باشد.اولین قدم که موجب پیشرفت بک مدرس در این زمینه می شود آن است که مدرس سخنوری تبدیل به یک سخنور شود.
در تنظیم حالت و هنگام ایستادن نکات زیر را رعایت کنید.
ما همه از تجربه ی گوش کردن به یک سخنرانی همراه با متن عالی، ولی ارائه ی خسته کننده ای که قادر نبوده حق مطلب را ادا کند ، ناراحت شده ایم . مانند موارد که سخنران با حالتی یکنواخت و یا حالتی تند صحبت می کند . بنابراین برای جلوگیری از این مورد، صدا خود را تغییر دهید، گاهی بلند صحبت کنید و گاهی آرام، بر روی لغات و عبارات مشخص و مهم تاکید نمایید. گاهی اوقات، ابتدا تند صحبت کنید و سپس آهسته تر صحبت نمایید. زیرا صدای شما و تاکیدی که بر روی لغات معین انجام می دهید، می تواند متن آماده شده ی شما را با روح نماید.
یکی از قدرتمندترین فنونی که می تواند در یک گفت و شنود و همچنین سخنرانی عمومی مورد استفاده قرار گیرد، استفاده از سکوت است. اگر شما یک نکته ی بسیار مهم دارید که می خواهید به شنوندگان تفهیم نمایید، سی ثانیه قبل از بیان مطلب و سی ثانیه بعد از بیان آن مکث کنید، این سکوت بسیار مهم است. سکوت قبل ، یک احساس انتظار را می آفریند، ولی سکوت بعد، زمانی است که پیامتان به حافظه سپرده شده و در موردش تفکر صورت می گیرد.
همچنین داشتن نگرش مثبت نسبت به خود و مخاطبان عامل دیگری است که می تواند اعتماد و احترام خلق کند.
ما در دنیایی زندگی می کنیم که به وسیله ی رادیو و تلویزیون و روزنامه ها از تهیدستی ، نزاع، گرسنگی و جنگ در سراسر دنیا اطلاع پیدا می کنیم. ما برای اکثر اینها، خیلی کم می توانم کاری انجام دهیم. همچنین هر قدر شرایط اقتصادی در رشد یا رکود باشد، همواره افرادی خواهند بود که می گویند، وضع بدتر خواهد شد. این طرز تفکر ، اصلاً مناسب نیست و جز ناامیدی نتیجه ی دیگری ندارد. بنابراین در پی خوبی و سفیدی باشید . روی موفقیت های مثبت متمرکز شود. با امید، به آینده بنگرید و همیشه به شنوندگان خود این احساس امید را انتقال دهید. با پیشرفت ذوق طبیعی در خود، شما تبدیل به یک ارائه دهنده ی برجسته خواهید شد.
خلاصه :